Առարկութիւնք
Եւնոմիոսացն
եւ
Արիոսի։
Եղծմունք
եւ
ընդդիմադրութիւնք
Գրիգորի
Աստուածաբանի
Յառ
յորս
գրոց։
Հայր
կամաւ
ծնաւ
զորդի
թէ
յոչ
կամայ։
Եւ
զոր
ասեն՝
այս
է
տարակուսանք։
ԹԷ
կամաւ,
Ասեն
չարափառքն՝
կամացն
է
որդի՝
եւ
թոռն
Աստուծոյ։
Եւ
դարձեալ՝
արարած
է
ըստ
այլոց.
«որպէս
կամեցաւ
եւ
արար
Տէր»։
եւ
Դարձեալ՝
զկամքն
ի
տեղի
մօր
ստեղծանեն։
Պատասխանեմք
թէ՝
ամենայն
հաւանութիւն
որ
է
կամք՝
յետ
խոկմանցէ
եւ
իմաստութեանց։
Եւ
Քրիստո
ս
է
Աստուծոյ
իմաստութիւն
ըստ
առաքելոյ։
Ապա
ուրեմն
որդի
է
յառաջ
քան
զկամքն։
Եւ
ասեն՝
թէ
այդպէս
է,
ապաւեն
եւ
ոչ
կամաւ
է
որդի։
Որէ
տարակուսանք
այս,
եթէ
գոյր
ոմն
մեծ
քան
զհայր՝
զի
բռնադատեաց
զնա։
Եւ
կամ
որպէս
յղութիւն
ի
հարկէ
զծնանիլն։
Եւ
կամ
թէ՝
հակառակ
է
հօր։
Եւ
կամ
զիա՞րդ
բռնադատեալն
Աստուած
իցէ։
Առ
որս
ասելի
է
թէ՝
ոչ
կամաւ,
եւ
ոչ
յոչ
կամայ.
զի
պատկեր
եւ
նկարագիր
էութեանն
հօրէ
որդի,
ըստ
առաքելոյ։
Եւ
ոչ
լինի
ի
մէջ
մի
եւ
նյն
էութեանն
կամք
եւ
ոչ
կամութիւն։
Այլ
առ
արտաքինսն
ասի։
Եւ
թէ
ասեն
տգիտաբար,
քակեն
զնկար
ն.
բառնի
եւ
էութիւն
հօր։
Ապա
եւ
բնութեամբ
եւ
էութեամբ
է
որդի.
եւ
ոչ
թէ
կամաւ
կամ
ոչ
կամայ։
Հարց
դու
զնոսա՝
թէ
դու
ի
քո
հօրէն
յառաջ
եեկեալ
կամաւ
ծնար՝
թէ
ակամայ։
Զի
թէ
կամաւ,
կամացն
ես
որդի
եւ
ոչ
հօր.
թէ
այդպէս
է,
բարձեր
զպատճառն
քո
զհայր.
բարձար
եւ
դու
ի
տեսակաց
մադկան։
Իսկ
թէ
ոչ
կամաւ
ո
է
որ
զնա
բռնադատեաց.
զի
բնութիւն
ողջախոհէ.
եւ
յայտնէ
զայս
կուսութեամբ
կեալն
բազմաց։
Դարձեալ՝
հայր
Աստուած
կամաւ
արար
զամենայն
եղեալքս,
թէ
ոչ
կամայ։
Զի
թէ
ոչ
կամաւ,
բռնադատեցաւ
յայլ
իմն
հզօրէ.
եւ
հաներ
յԱստուածութենէն։
Զի
բռնադատեալն
ոչ
լինի
Աստուած։
Իսկ
թէ
կամաւ,
կամացն
եղեր
արարած
եւ
ոչ
Աստուծոյ։
Եւ
զի
եդեր
ըզ
կամքն
միջոց,
իբաց
պարսպեցար
յողորմութեանց
նորին
առ
իւր
արարածքս.
զի
եդեր
այլ
իմն
զկամիլն
եւ
զկամքն։
Այլ
մեզ
մի
է
որ
շարժիցին
եւ
շարժումն.
որպէս
մի
է
ասումն
եւ
բան.
«զի
զամենայն
զոր
կամեցաւ
եւ
արար»
ըստ
մարգարէին։
Դարձեալ՝
Հայր
Աստուած
կամաւ
է
թէ
յոչ
կամայ։
Զի
թէ
կամաւ,
կամքն
էր
ապա
յառաջ
քան
զէութիւնն.
որ
անհնար
է
եւ
յեղեալքս։
Եւ
դարձեալ
ի
բաց
պատառես
զէութիւնն.
որպէս
թէ
կէսն
կայր՝
եւ
զկիսոյն
լինիլն
կամեցաւ։
Իսկ
թէ
յ
ոչ
կամայ,
այլ
ուրեմն
բռնադատութեամբ
քարշեցաւ
յԱստուածութիւն,
եւ
բարձեր
զանսկզբնութիւն
նորա։
Եւ
զի
հարկեցաւ
բռնութեամբ՝
ոչ
է
Աստուած։
