Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Վասն է՞ր Բանն մարմին եղեւ. եւ ոչ հայր կամ որդի։
       Պատասխանի։
       Եթէ Աստուած մարդ եղեւ՝ ցուցաւ յայլում տեղւոջ։ Իսկ թէ մինն համագոյ երրորդութեան Բանն Մարմին եղեւ՝ ցուցցի այժմ։ Նախ՝ անպատշաճ էր թէ հայր էր մամնացեալ։ Զի հայր անսկիզբն է. եւ յայնժամ ո՛չ ոք լինէր առանց սկզբան։
       Երկրորդ՝ զի թէ հոգին Սուրբ էր մարմնացեալ, յայնժամ լինէին Բ որդիք։
       Երրորդ՝ զի թէ հայր էր մարմնացեալ, մի եւ նոյն լինէր հայր եւ որդի։ Նոյնպէս եւ Հոգին Սուրբ լինէր Որդի եւ Հոգի։ Այլ որդին եղեւ եւ անշփոթ մնացին երրորդութեան դէմք։
       Չորրորդ՝ միտք ե հոգին ո՛չ երեւին. եւ բանն երեւի եւ ի դուրս գայ. եւ մարդիկք տեսանենն եւ գրեն։ Վասն այն բանն մարմնացաւ, եւ ոչ հայր կամ հոգին։ Հինգերորդ՝ բանն պատկեր է հօր էական. եւ մարդն պատկեր է Հօր էական. եւ մարդն պատկեր նմանութեան. վասն այն բանն Աստուծոյ եղեւ ի պատկեր մարդոյ։
       Վեցերորդ՝ դարձուցանել զմարդն յորդէգրութիւն Աստուծոյ բնական որդւոյն էր պատշաճ. վասն որոյ Որդին Աստուծոյ որդի մարդոյ եղեւ զի զմեզ արասցէ Որդիս Աստուծոյ։
       Եօթներորդ՝ բանին էր պատշաճ պատմել զհօրէ. եւ երեւիլ մեզ. որպէս ներտրամադրեալ բանն յառաջ գայ, եւ լինի բարբառ եւ գրեալ ի քարտիսի, երեւի եւ շօշափի։
       Ութերորդ՝ զի լիցի պատճառ փրկութեան որ եղեւ պատճառ գլորման։ Զի մարդն ցանկացաււ գիտութեան՝ Աստուծոյ որ է յատուկ որդւոյ՝ եւ անկաւ։ Նոյնպէս նովին գիտութեամբն պարտ էր եւ կանգնիլ։ Այլ եւ իմաստութեանն հօր պարտ էր նորոգել զխնդրօղ իմաստութեանն որ է մարդն։
       Իններորդ՝ վասն հաստատ ժառանգութեանն խոստացելոյն. զի մի ասիցէ ոք ցհայր, Տէր դու ունիս որդի եւ ժառանգ։
       Վասն այն եկն որդի եւ հաստատեաց մեզ զառանգութիւն իւր ասելովն «ես ուխտեմ ձեզ որպէս հայր ուխտեաց ինձ զարքայութիւնն»։
       Տասներորդ՝ զի սէր հօր երեւեսցի առ մեզ. որպէս ասէ Յօհաննէս, «այնպէս սիրեաց Աստուած զաշխարհս, մինչեւ զորդին իւր Միածին ետ»։ Այլ եւ ցուցանի թէ զայլ ամենայն բարութիւնս ոչ խնայէ մեզ զոր ինչ եւ խնդրեմք ի նմանէ։ Որպէս ասէ առաքեալն «որ յիւր որդին ո՛չ խնայեաց, նովաւ հանդերձ զամենայն շնորհեսցէ մեզ»։ Այս քան վասն բանին մարդեղութեան, զի բազում են պատճառք ասացեալ վարդապետաց. զոր մեք զսակաւ եդաք ասա։