Վասն
է՞ր
ի
սկիզբն
ժամուն
ասեմք
«Օրհնեա
այս
անուն»
եւ
ոչ
թէ
հրամայեա
կամ
աղօթեա։
Պատասխանի.
Օրհնելն
զԱստուած
երիւք
դիմօք
է։
Նախ
գոհութիւն
է
եւ
շնորհակալութիւն
բազում
երախտեացն
առ
մեզ։
Երկրորդ
յայտնել
ասի.
իբր
չէ
ծածուկ
այլ
յայտնի
է
աստուածութիւն
նորա
յարարածս
իւր։
Երրորդ
խոստովանութիւն
եւ
վկայութիւն
է.
իբր
բարի
է.
երջանիկ
է.
անմահ
է
բնութեամբ
եւ
այլն.
որպէս
ասացաւ
ի
վերոյ։
Այլ
վասն
առաջնոյն՝
գոհանամք,
զի
հասոյց
զմեզ
ի
ժամս
այս
աղօթից։
Վասն
երկրորդին՝
յայտնեմք
զփառս
եւ
զմեծութիւն
նորա։
Վասն
երրորդին՝
վկայեմք
եւ
կցորդիմք
բարութեան
նորա
եւ
երանութեան։
Այս
է
միտք
որ
ասեմք
«օրհնեա».
այսինքն
գոհացիր
զԱստուծոյ.
եւ
յայտնեա
զզփառս
նորա.
զի
հաղորդիցուք
բարութեան
նորա։
Վասն
սաղմոսաց
Հարցումն.
Զի՞նչ
է
յորժամ
երկուքն
սաղմոսեն,
եւ
զօրհնութիւն
այլոց
տան։
Պատասխանի.
Նախ
որպէս
սովորութիւն
է
մարդկան
որք
զաղերսն
ընծայեն
ի
դրունս
մեծամեծացն,
եւ
նոքա
մատուցանեն
թագաւորին։
Նոյնպէս
եւ
մեք
զնծայս
սաղմոսից
եւ
զայլ
երգոց
տամք
ի
քահանայս,
ե
նոքա
նուիրեն
Աստուծոյ
եւ
բերեն
մեզ
զհաշտութիւն։
Զի
քահանայն
միջնորդ
է
առ
Աստուած
եւ
առ
մարդիկ։
Երկրորդ,
որպէս
ի
հինքն
մատուցանէին
զպատարագն
առ
քահանայսն.
եւ
նոքա
նուիրէին
Աստուծոյ։
Նոյնպէս
եւ
մեք
զբանեղէն
պատարագս
մեր
տամք
ի
քահանայս
ընծայել
Աստուծոյ,
եւ
բերել
զշնորհքն
թէ
«խաղաղութիւն
ամենեցուն»։
Եւ
ասելն
«ընդ
հոգւոյդ
քում,
»
եւ
քահանայքն
ճաշակէին
ի
նուիրացն
Աստուծոյ։
Երրորդ,
որպէս
յերկինս
յերիս
երրեակս
որոշին
դասքն.
այսինքն
առաջին
աթոռոցն.
միջինֆ
տէրութեանցն.
եւ
վերջին՝
հրեշտակացն։
Եւ
այսպէս
վերընծայեն
Աստուծոյ
զօրհնաբանութիւնս։
Վերջինքն
տալով
ի
միջինսն.
եւ
միջիննքն
յառաջինսն.
եւ
առաջինքն
մատուցանեն
Աստուծոյ։
Նոյնպէս
եւ
յեկեղեցիս
Գ
են
դասք
պաշտօնէից։
Առաջին՝
քահանայք.
եւ
միջին՝
սարկաւագունք.
եւ
վերջին
են
սաղմոսօքն։
Արդ
սաղմոս
երգօղքն
տան
ի
սարկաւագն.
եւ
սարկաւագն
ի
քահանայն.
եւ
նա
մատուցանէ
Աստուծոյ
զօրհնութիւնն.
որպէս
առաջին
դասք
քերօբէիցն։
Չորրորդ
եւ
ուղիղ,
որպէս
տեսիլն
հրեշտակք
առնուին
զխունկս
որ
է
աղօթք
սրբոցն,
եւ
նուիրէին
ի
սեղանն
ոսկի
որ
է
Քրիստոս.
եւ
ի
նմանէ
բուրէր
ծուխն
առ
հայր։
Նմանապէս
եւ
յ
եկեղեցի՝
ոմանք
սաղմոսեն.
եւ
սարկաւագն
ի
տիպ
հրեշտակին
տայ
զօրհնեայն
ի
քահանայն
որր
է
տիպ
Քրիստոսի.
եւ
նա
վերընծայէ
առ
Աստուած
զօրհնութիւն,
եւ
զխաղաղութիւնն
բերէ
մեզ
պարգեւ։
Վասն
խաղաղութեան
Հարցումն.
Զի՞չ
է
որ
քահանայն
աղօթէ
եւ
եպիսկոպոսն
զխաղաղութիւնն
տայ։
Պատասխանի.
Ո՛չ
զամենայն,
այլ
զիւրանչիւր
ժամու
առաջին
աղօթիցն
եպիսկոպոսն
ասէ
զխաղաղութիւնն,
եւ
զայլն
քահանայն
որ
աղօթէ։
Եւ
այս
է
պատճառն,
զի
քահանայն
է
ի
դէմս
Քրիստոսի,
եւ
եպիսկոպոսն
Հօր
Աստուծոյ.
եւ
խաղաղութիւնն
է
Հոգին
Սուրբ
որ
ի
հօրէ
առաքեցաւ.
ըստ
այնմ
թէ
«ես
աղաչեցից
զհայր՝
եւ
այլ
մխիթարիչ
տացէ
ձեզ»։
Վասն
որոյ
քահանայն
աղերսէ
զեպիսկոպոսն,
եւ
նա
տայ
զխաղաղութիւնն։
Եւ
յորժամ
քահանայն
ասէ
զխաղաղութիւնն՝
այս
է
պատճառն,
զի
քահանայն
է
միջնորդ
առ
Աստուած
եւ
առ
մարդիկ.
որպէս
ընծայէ
զաղօթս
մեր
Աստուծոյ,
նոյնպէս
եւ
ի
նմանէ
առնու
եւ
տայ
մեզ
զշնորհս
եւ
զպարգեւս
հաշտութեան։
Հարցումն.
Խաղաղութիւնն
ամենեցո՞ւն
պարտ
է
ասել,
թէ
ընդ
ամենեսեան։
Պատասխանի.
Ասեմք
թէ՝
այլ
է
ամենեցուն,
եւ
այլ
է
ընդ
ամենեսեանն.
Զի
ընդ
ամնեսեանն՝
զանձն
նշանակէ։
Իսկ
ամենեցունն՝
զշնորհս
հոգւոյն
սրբոյ
ցուցանէ։
Եւ
առաւել
յարմարէ
քահանային
զշնորհս
հոգւոյն
սրբոյ
բաշխել,
քան
թէ
զանձն.
Եւ
զայս
Տէր
ցուցանէ.
երբեմն
ասէր,
«զխաղաղութիւն
զիմ
տամ
ձեզ».
որ
է
շնորհք
հոգւոյն։
Եւ
երբեմն
թէ՝
«ընդ
ձեզ
բնակեսցէ
եւ
ընդ
ձեզ
եղիցի».
որ
է
անձնաւոր
հոգին։
Եւ
դարձեալ՝
ընդ
ձեզն,
զերբեմն
ցուցանէ
եւ
այլ
ընդ
այլոց.
որպէս
ասէր՝
«ես
ընդ
ձեզ
եմ
զամենայն
աւուրս»։
Իսկ
ամենեցունն՝
զմիշտն
եւ
զանբաժանելի
Հոգին
Սուրբ.
Ապա
ուրեմն
պարտ
է
ասել՝
«խաղաղութիւն
ամենեցուն».
քան՝
«ընդ
ամենեսեան»։
Հարց.
Վասն
է՞ր
խաղաղութեանն
խաչակնքեմք։
Պատասխանի.
Նախ՝
զի
Հոգին
Սուրբ
պարգեւքէ
խաչին
Քրիստոսի.
այլ
եւ
ի
վերնատունն
լուսսեղէն
խաչիւ
հանգեաւ
յառաքեալսն։
Ապա
ուրեմն
պարտ
է
յորժամ
յիշատակեմք
զՀոգին
Սուրբ
ամենայն
ուրեք՝
խաչակնքել
զդէմս
եւ
երկրպագել։
Զի
«հոգի
է
Աստուած,
եւ
երկրպագուաց
նորա
պարտ
է
հոգւոյ
եւ
ճշմարտութեամբ
երկիր
պագանել»
ասէ
Տէրն։
Հարց.
Վասնն
է՞ր
զամենայն
աղօթից՝
վերջքն
ի
Քրիսոոտս
աւարտեմք։
Պատասխանի.
Զի
որդին
մարմնացաւ
եւ
նա
նուիրէ
զբարեգործութիւնս
մեր
առ
հայր։
Հարց.
Վասն
է՞ր
սարկաւագն
զամենայն
քարոզի
վերջքն
յաղօթից
ձեւս
փոխի
ասելով.
կեցո՛
եւ
ողորմեա։
Օրհնեա
այս
անուն։
Պատասխանի.
Սարկաւագն
է
քարոզ
եւ
ուսուցիչ
մեր
ի
դէմսս
հոգւոյն
եւ
ի
դէմս
արաքելոցն.
վասն
որոյ
յորժամ
հրաւիրէ
զմեզ՝
ուսուցանէ
այսպէս
աղօթել։
Հարց.
Զի՞նչ
է
որ
զառաւօտու
քարոզն՝
այսինքն
զԵրկրպագեմքն,
եւ
զպատարագին
գոհութիւնն,
եւ
յերեկոյն
զհասեալքս
ի
ժամն,
աղօթից
ձեւով
ասէ
սարկաւագն։
Պատասխանի.
Սարկաւագն
քարոզօղէ
մեզ
եւ
հրաւիրօղ
յաղօթս.
վասն
որոյ
մեզ
լեզու
լինի
եւ
ի
դէմս
մեր
գոհանայ
զԱստուծոյ
ըսստ
իւրաքանչիւր
ժամու.
այսինքն
յառաւօտն,
ի
հասարակ
օրն,
եւ
յերեկոյն։
Զի
գոհացումն
է
եւ
ոչ
աղօթք։
Դարձեալ՝
այլ
է
քարոզն
առ
մեզ,
եւ
այլ
է
աղօթքն
առ
Աստուած,
եւ
այլ
է
մաղթանքն
առ
սրբոյս,
եւ
այլ
է
գոհութիւնն։
Եւ
յայտ
է,
որպէս
ասէ
առաքեալն,
«առնել
աղօթս,
խնդրուած,
պաղատանս,
եւ
գոհութիւնս»։
եւ
Դարձեալ՝
քարոզն
ըստ
ինքեան
յայտնի
է
զի
յորդորում
է
մեզ։
Այլ
աղօթքն
վասն
հանդերձելոյն
է։
Մաղթանքն
ներկայիս։
Գոհութիւնն
վասն
անցելոյն
յաղագս
առաւել
պարգեւացն
է։
Դարձեալ
վասն
Գոհութեան։
Այլ
եւ
վասն
գոհութեան
գիտելի
է,
որպէս
ասէ
առաքեալն՝
«յամենայն
գոհացօղ
լերուք
զՏեառնէ».
Եւ
վասն
բազում
պատճառի
պարտ
է
գոհանալ։
Նախ՝
զի
գոհութիւն
պարգեւէ
օրինաւոր
ի
բարեաց
մասն
է.
որպէս
յամենայն
ինչ
իրաց՝
մասն
նուիրեալի
է
Աստուծոյ։
Նոյնպէս
եւ
ի
բարեաց
գործոց
զգոհութիւնն։
Երկրորդ,
զի
ի
գոհութիւնն
ամենայն
չարք
կործանին
որ
հակառակ
կան
մեզ։
Երրորդ,
բարեաց
գանձն
մեր
անվնաս
մնայ։
Չորրորդ,
զի
բարեաց
պատճառ
զԱստուած
իմանամք
եւ
ի
նա
վերաբերեմք։
Հինգերորդ,
զի
«գոհութիւնն
ընդ
բարի
գործս
խառնեալ՝
կրկին
պարսպիւք
ամրանամք»
ասէ
սուրբն
Եւագրիոս։
Վեցերրորդ,
գոհութիւնն
փոխարէն
է
ամենայն
պարգեւացն
Աստուծոյ։
Եօթներորդ,
զի
զԱստուած
կրկին
եւս
պարտական
առնէ
ի
տալ։
