Ո՞ր
քան
է
փոփոխումն
մարդոյ։
Պատասխան
Բոլորապէս
Դ
է,
այսինքն
Նախ
ըստ
տարերց
ի
լինելութիւն
եւ
յապականութիւն։
Երկրորդ
ըստ
տնկոց
ի
մանկութիւն
եւ
ի
ծերութիւն։
Երրորդ
ըստ
կենդանեաց
յողջութիւն
եւ
ի
հիւանդութիւն։
Չորրորդ
ըստ
բանական
հոգւոյն
յառաքինութիւն
եւ
ի
չարութիւն։
Եւ
մասնաւոր
Գ։
Նախ
ըստ
իմացման՝
տգիտութիւն
եւ
գիտութիւն։
Երկրորդ
ըստ
ախորժակին,
տրտմութիւն
եւ
ուրախութիւն։
Երրորդ
ըստ
արտաքին
ընչից,
աղքատութիւն
եւ
փարթամութիւն։
Որ
ամենեքեան
լինին
Է
փոփոխմունք
կենցաղական.
ըստ
Դանիէլի
որ
ասէ՝
«եօթն
ժամանակք
փոխեսցին
ի
վերայ
քո»։
Եւ
գիտելի
է,
զի
հրեշտակք
ո՛չ
ունին
զայսպիսի
փոփոխմունս։
Զի
ո՛չ
են
տարրականք,
եւ
ո՛չ
ընդ
ժամանակաւ։
Այլ
ըստ
իմացման
առաւելուն
ի
գիտութիւն.
եւ
այն
ո՛չ
է
նոցա
փոփոխումն,
այլ
աճումն
իմաստութեամբ։
Այսպէս
եւ
ի
յարութեանն
սուրբք
զայսպիսի
փոփոխմունս
ո՛չ
ունին.
այլ
հրեշտակաց
հաւասարք
են
առանց
փոփոխման.
եւ
աճին
միշտ
լուսափայլ
իմաստութեամբն
Աստուծոյ։
Է՛
եւ
այլ
իմն
եղանակ
փոփոխման
ըստ
իմաստասիրացն
Դ։
Ըստ
մարմնոյն
ջերմ
եւ
սպիտակ։
Եւ
ըստ
հոգւոյն
բարի
եւ
չար։
Եւ
ըստ
մտացն
իմաստութիւն
եւ
տգիտութիւն։
Եւ
ըստ
բոլոր
անձինն
ողջութիւն
եւ
հիւանդութիւն։
Վասն
որոյ
յայսցանէ
տան
զտարացոյցս
ամենայն
ուրէք։
Արդ՝
ա՛յլ
ամենայն
փոփոխմունք
ասացան
ի
վերոյ
ի
զանազան
տեղիս։
Այլ
վասն
ողջութեան
եւ
հիւանդութեան՝
մեծութեան
եւ
աղքատութեան՝
այժմ
ասասցի։
Վասն
Մեծութեան
եւ
աղքատութեան
Հարցումն։
Վասն
է՞ր
ոմանք
մեծատունք
են
եւ
ոմանք
աղքատք։
Պատասխան
Մեծութիւն
մարդոյ
պատճառի՛
ի
չորից։
Նախ
յաշխատութեանց
վաստակոց.
ըստայնմ
«գործք
ձեռաց
մեծացուցանեն».
եւ
այս
բարի՛
է։
Երկրորդ
ի
զրկանաց
եւ
յափշտակութեանց.
եւ
այս
չա՛ր
է։
Երրորդ
ի
պատահմանէ
դիպւածոյ.
եւ
այս
միջա՛կ
է։
Չորրորդ
տուրք
Աստուծոյ.
ըստ
այնմ
«Տէր
աղքատացուցանէ
եւ
Տէր
մեծացուցանէ»։
եւ
«իմ
է
արծաթ
եւ
ոսկի,
ում
կամիմ
տաց
զնա»։
Եւ
տայ
Աստուած
զմեծութիւն
վասն
Դ
պատճառի։
Նախ՝
զի
թէ
բարի
է
մարդն,
ընտրէ՛
Աստուած
եւ
տայ
զմեծութիւն
որ
կարօտելոց
ի
գո՛րծ
ածէ,
եւ
այս
կենօքս
զայն
կեանքն
շահի։
Երկրորդ,
թէ
չար
մարդ
լինի,
տայ
Աստուած
զմեծութիւն՝
որ
ի
դատաստանին
պատասխանի
չունենայ
թէ
զի՞նչ
տուեր
որ
զքեզ
սիրէի։
Երրորդ,
եւ
վա՛տ
մարդոյ
տայ
մեծութիւն.
լինի
թէ
այն
իրօքն
ի
յԱստուած
դառնայ
եւ
ասէ՛
ի
միտս
իւր՝
թէ
ես
անարժա՛ն
եմ
եւ
զայս
ետ
ինձ
Աստուած։
Թէ
զպատուիրանս
նորայ
պահեմ,
եւ
զայն
կեանքն
տայ։
Չորրորդ,
տայ
մեծութիւն
եւ
նոցա.
որք
բազոմ
չարիս՝
եւ
մի
մասն
բարեաց
ունին։
եւ
զայն
սակաւ
բարին
վճարէ՛
աստ,
որ
ի
դատաստանին
ակն
բարւոյ
այլ
ո՛չ
ունիցին.
որպէս
մեծատունն
որ
ընկալաւ
զբարիսն
ի
յայս
կեանքս։
Նոյնպէս
եւ
աղքատութիւնն
բնակապէս
բաժանի
ի
չորս։
Առաջին
ի
ծուլութեանց.
ըստայնմ
«որ
քնածն
է
զգեցցի
զպատառատուն»։
Երկրորդ,
որք
կամաւ
աղքատանան
վասն
Քրիստոսի։
Երրորդ,
ի
հանդիպելոյ
լինի։
Չորրորդ,
որոց
Աստուած
տայ։
Եւ
լինի
այս
եւ
վասն
չորից
պատճառաց։
Նախ՝
զոմանս
աղքատ
առնէ
Աստուած,
զի
զարքայութիւնն
մեծատանց
վաճառեսցեն։
«Զի
որ
ողորմի
աղքատին,
փոխտայ
Աստուծոյ»։
եւ
ինքն
վարէ՛
որ
ողորմածնէ։
Երկրորդ,
տայ
զաղքատութիւնն
եւ
փորձէ
զմարդն։
Որպէս
հրովն
փորձի
ոսկին
թէ
լաւ
է
թէ
վատ.
նոյնպէս
եւ
մարդն
թէ
համբերօղ
է
թէ
ոչ։
Երրորդ,
զլաւ
մարդն
աղքատացնէ
եւ
փորձէ,
թէ
վասն
ընչի՞ցն
սիրէր
զԱստուած՝
թէյաղքատութեանն
այլ
նոյնպէս
է.
որպէս
Յոբայն։
Չորրորդ,
որոյ
ամէն
գործքն
բարի
լինի
եւ
մին
մեղքէ
գործեալ,
տայ
նորա
Աստուած
աղքատութիւն
որ
այնու
չարչարի
եւ
այն
մին
մեղքն
վճարի
եւ
այն
կենացն
սուրբ
եւ
արժանաւոր
ժառանգորդ
լինի։
Վասն
Հիւանդութեան
եւ
Դեղոց
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
հիւանդութիւն։
Պատասխան։
Հիւանդութիւն
է
անչափակցութիւն
տարերց
մարմնոյ.
որ
առաւելու
եւ
նուազէ.
ջերմ
եւ
ցուրտ,
խոնաւ
եւ
ցամաք։
Եւ
լինի
հիւանդութիւն
ի
չորից
իմն
պատճառաց։
Նախ՝
յանպատրաստութենէ
կամ
ի
պակասութենէ
հարկաւոր
պիտոյից.
կամ
յարտաքին
ստահակութենէ
օդոց։
Երկրորդ,
որ
անզեղջ
են
ի
մեղս՝
տայ
Աստուած
զհիւանդութիւն
ի
խրատ
ուղղութեան։
Երրորդ
հիւանդութիւն
է
ընտրելոց,
զի
փո՛րձ
երեւեսցին
ի
յամօթ
չարին.
որպէս
Յոբայն։
Չորրորդ՝
նախախնամութեամբ.
զի
մի՛
հպարտասցին.
որպէս
խէթն
առաքելոյն
Պօղոսի։
Եւ
զի
մի՛
մարդիկ
թիւրեսցին
արտաքոյ
բնութեանս
լեալ։
Հարց
Պա՞րտ
է
բժշկական
դեղով
վարիլ
հիւանդաց,
թէ
ոչ։
Պատասխան
Աստ
զանազան
ցաւոց՝
եւ
զանազան
դեղս
կազմեաց
արարիչն
Աստուած.
որպէս
յարմատս
ի
ծաղիկս
ի
պտուղս
եւ
յայլսն։
Նաեւ
բժշկութիւն
բազում
անգամ
ժուժկալութիւն
ուսուցանէ
ընդդէմ
անչափութեան
կերակրոց.
իբր
թէ
նա՛
է
առաւել
պատճառ
հիւանդութեան։
Եւ
ի
բժշկութիւն՝
ո՛չ
ի
դեղն,
այլ
յԱստուած
յուսալ
պարտէ.
որ
դեղով
եւ
առանց
դեցոյ
կարօղ
է
բժշկել։
Որպէս
մշակն
յորժամ
սերմանէ,
ո՛չ
ի
գործն՝
այլ
յԱստուած
ապաւինի։
Նաեւ
պաղատիտս
թզոյ
եդաւ
ի
վերայ
Եզեկիայի
եւ
ողջացաւ։
Արդ՝
եթէ
ըստ
բնականինէ
հիւանդութիւնն,
պա՛րտ
է
բժշկական
դեղով
առողջանալ։
Իսկ
թէ
յայլ
երիցն
է,
նայիլ
պարտ
է
առ
ինքն
թէ
ո՞ր
յանցանք
առաւել
զօրացեալ
է
յինքն,
զայն
պակասեցուցանել.
եւ
ո՞ր
արդարութիւն
նուազեալ
է՝
զայն
ուղղել.
յայն
ժամ
լինի
բժշկութիւն
հոգւոյ
եւ
մարմնոյ
յԱստուծոյ
եւ
ո՛չ
ի
դեղոց։
Դարձեալ՝
վասն
հիւանդութեան
գիտելի
է,
զի
է
ի
մէջ
մահու
եւ
կենաց։
Եւ
թէպէտ
մարդ
ո՛չ
գիտէ
զօր
մահուն
իւրոյ,
այլ
երիս
իրս
տուեալ
է
Աստուած
ի
զգուշութիւն
մեզ
եւ
կարապետ
մահուն։
Նախ
զսպիտակութիւն
ալեացն։
Երկրորդ
զպակասութիւն.
այսինքն
ուժոյ,
տեսութեան,
եւ
այլոցն։
Երրորդ
զհիւանդութիւնն.
զի
տեսեալ
զսոսա՝
գիտասցուք
զմահն
մերձեալ։
Եւ
վասն
յերկարութեան
կենաց,
եւ
վասն
ոչ
գիտելոյ
զօր
մահուն
եւ
զկատարածի,
ասացեալ
է
ի
վերն
առ
նահապետն
ի
Դ
համարն։
