Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Մովսէս ասէ. «Հոգի Աստուծոյ » եւ Դաւիթ. «Բան Տեառն » եւ Յոբ «Հոգի աստուածեղէն»։
       Ա՛րդ՝ Նախ՝ բան Աստուծոյ՝ եւ հոգի Աստուծոյ՝ ո՛չ պատշաճի արարածոյ. այլ միայն Աստուծոյ. Որպէս հոգի մարդոյ եւ բան մարդոյ՝ միայն մարդո՛յ է։ Եւ հոգի հրեշտակի եւ բան հրեշտակի՝ միայն հրեշտակի՛ է։
       Երկրորդ՝ բանն է իմաստութիւնն, եւ հոգին կենդանութիւնն։ Եւ թէ նոքա արարածք են, որպէ՞ս արար զսոյնպէս անբան եւ անկենդան են.
       Երրորդ՝ իմաստութեամբ արար զհոգին եւ զբանն եւ ո՛չ անիմաստութեամբ։ Ա՛րդ՝ իմաստութիւնն անյ որ արար զբանն եւ զհոգին, նա՛ է բան Աստուծոյ. եւ հոգի Աստուծոյ. եւ ո՛չ արարած։
       Չորրորդ՝ կարողութեամբ արար զբանն եւ զհոգին եւ ո՛չ տկարութեամբ. ։ Ա՛րդ՝ կարողութիւնն այն է բան հ Աստուծոյ. եւ ո՛չ եղեալք ի նմանէ։
       Հինգերորդ՝ թէ արտաքոյ արարածք են բանն եւ հոգին Աստուծոյ, ապա անկարելի՛ է արարածոց՝ արարչի բան եւ հոգի լինիլ։
       Վեցերորդ՝ թէ արարա՛ծ է բանն եւ հոգին Աստուծոյ՝ ապա օտա՛ր է յէութենէ Աստուծոյ եւ եկամուտ եւ աւելո՛րդ նմա։
       Եօթներորդ՝ թէ արարա՛ծ է բանն եւ հոգին Աստուծոյ եւ են յէութենէ նորին, ապա եւ ինքն արարած է որոյ է բանն եւ հոգին։
       Ութերորդ՝ թէ արարա՛ծ է բանն Աստուծոյ եւ հոգին, ապա կրկին է եւ ո՛չ մէկին. զի բանն արարած՝ եւ արարչի բան. եւ հոգին արարած՝ եւ արարչի հոգի։ Եղական՝ եւ անեղ. եւ այլն։
       Իններորդ՝ թէ արարիչ է Աստուած՝ եւ բան իւր եւ հոգին արարած, ապա եւ ինքն ո՛չ է պարզ եւ մէկին՝ այլ բաղադրեալ եւ ի բազմաց գոյացեալ։
       Տասներորդ՝ թէ բանն Աստուծոյ եւ հոգին արարա՛ծ են եւ այլ բնութիւն, յայնժամ ո՛չ լինի մի Աստուած. այլ բազում եւ զանազան Աստուած. զի յոլովութիւնն յոլովութիւն է Աստուծոյ. որպէս թէ երեք բնութիւնն երեք Աստուած, եւ երկու բնութիւնն երկու Աստուած։
       «Այսքան առ այս»։