Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զի՞նչ է գաւազանն ի յօձ փոխարկեալ։
       Պատասխան։ Նախ՝ գիտելի է, զի Գ նշան տայ Մովսէս ի դէմս սրբոյ Երրորդութեանն։
       Առաջինն է գաւազանն ի յօձ փոխարկիլ։ Նախ՝ նշանակէ զնոյն ինքն սկզբնաչարն սատանայ. որ էր յերկինս գաւազան ուղղութեան. եւ ընկեցեալ եղեւ օձ։
       «Հրեղէն վիշապն ասէ քարշեաց զերրորդ մասն աստեղաց»։
       Երկրորդ՝ դարձեալ նոյն ինքն սատանայ է օձն. որ փոխեցաւ ի բարեկամի ձեւ. եւ պատրեաց զնախաստեղծսն։
       Երրորդ՝ թագաւորական գաւազան էր Ադամ ի դրախտին. եւ յորժամ մեղաւ՝ անկաւ ի յերկիր եւ եղեւ օձ մեղաւոր։ Եւ դարձեալ բանն Աստուած բուռն էհար զզաւակէն Աբրահամու եւ եղեւ անօթ թագաւորական։
       Չորրորդ՝ ի ձեռն Յովսեփայ ժողովուրդն էջ ի յԵգիպտոս եւ եղեւ չարութիւն։ Եւ ի ձեռն Մովսէսի դարձեալ եղեւ գաւազան թագաւորական եւ քահանայութեան։
       Հինգերորդ՝ նշանակէ զփարաւոն զվիշապն դառնաշունչ. ըստ այնմ. «Դու փշրեցեր զգլուխ վիշապին ի վերայ ջուրց»։ Ըմբռնելն յուսադրեաց զՄովսէս յաղթել ցփարաւոնի եւ հանդարտել։
       Վեցերորդ՝ նշանակէ զբանն Աստուած գաւազան ուղղութեան եւ թագաւորութեան առ հայր. եկն նա յերկիր եւ էառ զօձաձեւ բնութիւնս մեր. եւ դարձեալ ըմբռնեալ մարմնովն ել յերկինս եւ նստաւ ընդ աջմէ հօր։
       Եօթներորդ՝ գաւազանն նշանակէ խրատու եւ արդարութեան։ Զոր թէ ընկենու ոք, լինի երկրաքարշ մարդ եւ մեղաւոր. եւ մինչ զղջացեալ դարձեալ ըմբռնէ յետոյ, լինի պատճառ կանգնելոյ եւ փրկութան։
       Ութերորդ՝ խաչն փրկական նախ էր մահու գործիք. զոր առեալ ի ձեռն Քրիստոս, եւ եղեւ կենաց պատճառ։ Եւ ի ձեռն խաչին ներգործին ամենայն սքանչելիք որպէս ի ձեռն գաւազանի Մովսէսի։
      
       Հարցումն։ ԶԻ՞նչ է որ բորոտեցաւ ձեռն։
      
       Պատասխան։ Նախ՝ ցուցանէ թէ՝ ձեռքդ այդ գրեցէ օրէնս որով սրբին պահօղք, եւ պղծին ո՛չ պահօղք։
       Երկրորդ՝ բնութիւնս Ադամայ ել ի դրախտէն եւ բորոտացաւ զանազան մեղօք մինչեւ բանն էարկ ի ծոց Աստուածութեան իւրոյ եւ հաստատեցաւ յառաջինն։
       Երրորդ՝ ժողովուրդն չարախայտ եղեւ յԵգիպտոս. մինչեւ արկաւ ի ծոց խնամոցն Աստուծոյ եւ ողջացաւ։
       Չորրորդ՝ մին ձեռն Մովսէսի մեռաւ բորոտութեամբ. զի մին ազգ փրկեցաւ նովաւ։ Իսկ Տէրն մեր բոլոր անդամօք մեռաւ. զի զբոլոր բնութիւն փրկեաց։
       Հինգերորդ՝ բորոտիլն զմահն եգիպտացւոց նշանակէր. եւ ողջանալն զկենդանանալն որդւոցն Իսրայէլի որ ի մահ գրաւեալ էին։
       Վեցերորդ՝ ձեռն հօր է միածին որդին որ ել ի ծոցոյ հօր եւ էառ զօձաձեւ բնութիւնս մեր. եւ դարձեալ ել առ հայր. ի նոյն բնութենէն ո՛չ կացեալ ի բաց։