Զի՞նչ
նշանակէ
սուգն
եւ
կոծն
եւ
հանդերձին
պատառելն։
Պատասխան
Նախ՝
նշանակէ՛
ի
մեզ
զջերմեռանդ
բորբոք
այրեցման
սրտին.
որ
ի
բա՛ց
հանէ
զօձիսն
եւ
արտասւէ.
եւ
արտադրէ՛
հառաչումն
ձայնից
եւ
ողբ
աղէողորմ։
Դարձեալ՝
նշանակէ՛
յետ
մեռելոյն
զփոփոխումն
ուրախութեան
մեր՝
ի
սուգ
եւ
ի
մերկութիւն։
եւ
ի
սեւ
հանդերձս.
ի
խաւար
տունս
եւ
այլն։
Դարձեալ՝
ցուցանէ
իբր
թէ
սիրելոյն
որ
մեռաւ՝
կցորդիմք
եւ
չարչարեմք
զմարմինս.
մերկանալով,
ի
սիով
եւ
ի
ծարաւ,
ի
մութն
եւ
ի
հող
որպէս
նա
ի
գերեզմանի
եղեւ։
Ո՛չ
միայն
մարմնով,
այլ
եւ
հոգով.
թէ
չունի
զմասն
բարութեան։
Եւ
սոյնպէս
զկարօտութիւն
եւ
զպակասութիւն
ախորժակացս
նշանակէ.
որքան
ի
միտ
ածեմք
եւ
սըգամք։
Է
եւ
ա՛յլ
իմն
տեսութիւն
վերագոյն։
Զի
արարողութիւն
սըգոյս
ցուցանէ
զառաջին
անկումն
մեր
ի
լուսեղէն
կենացն
ի
խաւար
աշխարհ
տրտմութեամբ
եւ
ցաւօք
մահումեռեալք
եւ
ի
հող
դարձեալք։
եւ
այս
ի
ճաշակմանէ
պտղոյն։
Վասն
որոյ
ո՛չ
ուտեմք.
եւ
մերկանամք
զզգեստս.
եւ
ցետեմք
ըզհերս.
եւ
հող
զգլխով
արկեալ,
ի
խաւար
բնակիմք
եւ
այլն։
Իսկ
հող
ցանեալ
ի
գլուխն,
գլուխ
զմիտքն
նշանակէ.
որ
ինքնիշխան
եղեւ
յԱստուծոյ.
եւ
հնազանդեալ
խրատու
հողակեր
օձին՝
մահացաւ.
վասն
այն
հող
ի
գլուխ
արկանէ
մարդ
ի
ժամ
սըգոյ.
այլ
եւ
ի
վերայ
մեռելոյն։
Յայս
միտս՝
յորժամ
փոշիմանիմք
ի
վերայ
բանի
կամ
տրտմիմք,
ատամամբք
զմատն
խածանեմք.
իբր
թէ
այսպիսի
սղալումն
ի
ճաշակելոյ
պտղոյն
եղեւ.
որ
ձեռօք
հատեալ
եդ
ի
բերանն։
Նաեւ
ի
տխրիլն
զձեռն
ի
ծնօտն
եդեալ,
եւ
ձեռամբ
զձեռն
ծեծեալ,
եւ
զբարձս
ոտիցն
եւ
զգլուխն
եւ
զերեսս
եւ
զկուրծքն
հարեալ.
իբր
թէ
սիրտն
ցանկացաւ,
եւ
ոտքն
ընթացաւ
ի
ծառն.
եւ
ձեռն
եհատ,
եւ
գլուխն
խոնարհեցաւ։
Եւ
երեսքն
ամաչեաց։
Եւ
որպէս
այս
բնական
եղեւ
ի
մեզ
ամենայն
մարդոյ։
Նոյնպէս
եւ
սուգն
ի
վերայ
մեռելոյ
զնոյնն
նշանակէ։
Այլ
եւ
նշանակէ
սուգն
զՏեառն
մերկութիւնն
ի
խաչին.
ապտակեալ.
եւ
նախատեալ.
եւ
բեւեռեալ.
եւ
լուսաւորացն
խաւարեալ.
եւ
այլն.
զոր
մեք
ի
վերայ
մեռելոյն
նշանակեմք։
Դարձեալ՝
նշանակէ
զմահ
մեղաւորացն
ի
կատարածի։
Այսպէս
մերկացեալ
ի
բարեաց.
լալ
եւ
կրճել
ատամանցն.
փոշիմանիլ,
տխրիլ,
եւ
ոչ
ինչ
օգտիլ.
զի
անցեալ
է
ժամանակն
ողորմութեան,
եւ
դատաւորն
առ
դուրս
հասեալ՝
դնել
ի
տանջանս
դժոխոց.
որպէս
աստ
զմարմինն
ի
գերեզմանի։
Վասն
Կարգ
Կատարելոյն
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
կարգ
կատարելն։
Պատասխան։
Կոչի
կարգ,
Նախ
զի
Քրիստոնէից
մին
կարգ՝
ննջեցելոց
կատարումն
ի
վերայ
է
խորհրդոցս
ութերորդ
խորհուրդ
եւ
կարգ.
վասն
ութերորդին
կենաց։
Երկրորդ
կոչի
կարգ,
զի
զիւրաքանչիւրոք
յիւրում
կարգին
յօրհնեմք
եւ
կատարեմք.
այսինքն
ա՛յլ
կարգ
քահանայից.
եւ
ա՛յլ
կրօնաւորաց.
ա՛յլ
աշխարհականաց.
եւ
ա՛յլ
տղայոց։
Երրորդ
կոչի
կարգ,
զի
զոր
ինչ
մեք
առ
մարմին
ննջեցելոցն
կատարեմք,
զնոյն
կարգ
եւ
հրեշտակք
առ
հոգիսն
կատարեն
այժմ
եւ
ի
յարութեանն
աւուր։
Զի
երեւելիքս
տիպ
եւ
գաղափա՛ր
են
աներեւութիցն։
Արդ՝
եթէ
ի
հասարակ
ժողովրդենէ
իցէ
ննջեցեալն,
հանեն
զհին
հանդերձն
եւ
պատե՛ն
սուրբ
կտաւովք
եւ
զգլուխն
փակեղամբ
եւ
վարշամակօք,
եւ
օդ
յոտս։
Եւ
տանին
առ
աւագ
երէցն
զոր
քահանայապետ
կոչէ
սուրբն
Դիոնէսիոս.
եւ
նա
դնէ
յեկեղեցին
մերձ
ի
դուռն
եւ
աղօթէ՛։
Իսկ
թէ
ի
կրօնաւորաց
իցէ,
պատեսցեն
իւր
զգեստիւն,
մազեղէն
եւ
կնկուղ
եւ
այլ
որպէս
գրեալ
է.
եւ
դնեն
ի
մէջ
եկեղեցւոյն
ի
ներքոյ
բեմին.
Նոյնպէս
թէ
քահանայ
իցէ՝
կարգիւն
պատեն
եւ
դնեն
ի
վերայ
բեմին,
առաջի
սեղանոյն։
Օծցեն
սուրբ
իւղովն
եւ
ողջունեն
եւ
տանին
ի
հանգիստն։
Վասն
Պատանոյն։
Արդ՝
զգեստին
հանելն
նախ
նշաննակէ
թէ՝
զկենցաղ
աշխարհի
մերկացաւ
եւ
զգեցաւ
զգեստ
լուսեղէն
որ
ի
դրախտին։
Դարձեալ,
մերկ
եկն
եւ
մերկ
գնայ
ի
մարմնոյ
զգեստու
որպէս
ասէ
Յոբ։
Եւ
դարձեալ,
ի
հոգեւորն
մերկ
եկն
եւ
սուրբ
հանդերձիւ
զգեցեալ
գնաց։
Եւ
կոչի
պատանք,
զի
պատեալ
եւ
կապեալ
է
զամենայն
զգայարանսն.
եւ
ոչ
ինչ
կարէ
գործել.
ո՛չ
չար
եւ
ո՛չ
բարի։
Եւ
զի
կտաւն
յերկրէ
է
եւ
արուեստիւ
գործեալ.
ցուցանէ
թէ
զոր
ինչ
գործեաց
ոք
ի
յերկրի,
զնոյն
զգենու
ու
զարդարի։
Խունկ
յռնգնուքն,
անուշահոտ
վարս
նշանակէ։
Եւ
բազմապակ
երեսացն՝
զպայծառ
հաւատն։
Իսկ
կնկուղ
ի
գլուխ
կրօնաւորաց
եւ
օդ
յոտս
եւ
գօտի
ընդ
մէջ.
զսպառազինիլն
եւ
զարիութեամբ
ընթանալն
ի
պատերազմ։
Իսկ
զի
չորիցն
բարձեալ
տանին,
նշանակէ
որ
Բ
հրեշտակք
պահապանք
ամբառնան
զհոգին.
եւ
Բ
հրեշտակք
դարձեալ
բերեն
ի
յերկիր
ի
յարութեան
աւուրն։
Եւ
որպէս
հրեշտակքն
զհոգին
ածեն
առ
Աստուած,
նոյնպէս
եւ
զմարմինն
տանին
առ
քահանայապետն.
եւ
նա
դնէ
յեկեղեցին
մերձ
առ
դուռն
որ
նշանակէ
զկայանք
հոգւոցն
յերկինս
ի
վերջին
տեղւոջ
մինչ
ի
յարութեանն
օր։
