Նախ՝
զի
տարրական
է
հուր։
Եւ
զ
ի
ջերմ
է.
Հաղորդական.
Ներգործական։
Ի
մերձն
առաւել։։
Ի
հեռին
նուազ։
Ի
նմանն
փոյթ։
Յընդ
դէմ
բուռն։
Ի
հակառակն
միջնորդաւ։
Ապականէ՛
եւ
ծախէ՛։
Հալէ՛
զպինդն։
Պնդէ՛
զթոյլն։
Անօսրացուցանէ
զթանձրն։
Կիզէ՛,
սրբէ՛։
Բաժանարա՛ր
է։
Միարար
է։
Յամենեսեա՛ն
է։
Ծածուկ
է։
Յայտնի՛
է։
Վերնթաց։
Վերածօղ։
Մշտաշարժ։
Ինքնաշարժ։
Շարժօղ։
Անփոփոխ։
Սո՛ւր։
Զգո՛յշ։
Անշեղ։
Անթոյլ։
Անպարունակ։
Թափանցիկ։
Աներեւոյթ։
Աճէ։
Ըմբռնէ՛։
Անըմբռնելի՛։
Պարզ։
Կարօղ։
Նորոգէ՛։
Պարունակէ.
եւ
լուսաւորէ։
Հարց։
Վասն
էր
հուրն
հակառակ
գործէ։
Այսինքն
զթ
ոյլն
պնդէ՛.
որպէս
զձու.
եւ
զպինդն
հալէ՛.
որպէս
երկաթ։
Պատասխան։
Զի
հուրն
կրկին
որակ
ունի.
ջերմ
եւ
չոր։
Վասն
որոյ
ջերմութեամբ
զցրտութիւն
լուծանէ
որ
յերկաթն
եւ
ի
սառն.
եւ
չորութեամբ
զհիւթն
մերժէ
որ
ի
ձու
հաւի
եւ
յայլսն։
Նմանապէս
պնդի
եւ
լուծանի.
վասն
զի
ցու
րտ
է
եւ
գէջ։
Հարց։
Յորժամ
փայտն
այրի,
ծանրութիւնն
զի՞նչ
լինի։
Պատասխանեմք
յայտնի
տեսութեամբ,
թէ
զոր
ինչ
այրէ
հուր,
ծախէ՛
եւ
կորուսանէ
զամենայն
որակսն.
այսինքն
զգոյն.
զհամ.
զհոտ.
նոյնպէս
եւ
զծանրութիւն։
Դարձեալ
ասեմք
թէ՝
ծանրութիւն
փայտին
գիճութիւնն
է
եւ
ցրտութիւնն
եւ
հուրն
ջերմութեամբ
եւ
չորութեամբ
զսոսա
կորոյս։
Դարձեալ
ասեմք
թէ՝
զինչ
ծանրութիւն
որ
պատահական
է՝
ի
ցրուիլն
նիւթոյն
կորնչի
ծանրութիւնն։
Զոր
օրինակ՝
լիտր
մին
շաքար
ի
լիտր
մին
ջուր
տնկեալ,
նոյն
մին
լիտր
մնայ
կշռեալ։
Եւ
զոր
օրինակ՝
լիտր
մի
ցոր
եան,
կամ
այլ
ինչ.
յորժամ
ձեռօքդ
բաժանես
եւ
ցրուես
զհատսն,
ո՛չ
մնայ
կշիռն։
Նոյնպէս
ծանրութիւն
փայտին
պատահական
է
եւ
եկամուտ.
զորս
կորուսանէ
հուրն։
Իսկ
ծանրութիւն
երկաթոյն
բնական
է.
վասն
որոյ
ո՛չ
կորնչի։
Նոյնպէս
եւ
ջուր
թէպէտ
ջերմանայ,
ո՛չ
թեթեւանայ։
