Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Պօղոս առաքեալն ասէ. «Զի՞նչ է լայնութիւն՝ երկայնութիւն՝ խորութիւն՝ եւ բարձրութիւնն Աստուծոյ»։
       Պատասխան։ Լայնութիւն՝ իմաստութիւնն է. երկայնութիւն՝ զօրութիւնն. խորութիւն՝ անյ այտութիւնն. եւ բարձրութիւն՝ անհասութիւնն։
       Սուրբն Դիոնէսիոս ասէ. «Եռակի է ձեւ ամենայն մարմնոց ». այսինքն լայնութիւն. երկայնութիւն. խորութիւն։ Լայնութիւնն է ընդարձակ ճանապարհն Աստուծոյ. որ է նախախնամութիւն նորա յամենայն էքս։ Երկայնութիւն՝ որ ո՛չ է լայն եւ ըն դարձակ. այլ միայն երկայն. զի երկարարգձի զօրութեամբ ի բոլորս։ Իսկ խորութիւն՝ զի ամենայն էից անպարունակելի է թաքնութիւն եւ անգիտութիւն։ Այս է՝ ըստ խորութեան թաքո՛ւն. եւ ըստ անգիտութեան բա՛րձր։
       Այլք ասեն թէ՝ է՛ ի յԱստուած լայնութիւն սիրոյ, որով յետս դարձուցա նէ զմեզ ի մոլորութեանց վասն առաւել սիրոյն։ Երկայնութիւն է համբերութիւնն. որով տանի զչարսն. եւ վասն ապաշխարութեան անտես առնէ զմեղս։ Բարձրութիւն իմաստութիւնն է. որ գերազա՛նց է քան զամենայն միտս. եւ ամենայն ինչ մերկապարանո՛ց կայ առաջի նորա։
       Իսկ խորութիւն է ա րդարութիւնն, որով դատապարտէ՛ զչարսն. ըստ այնմ. «Երթայք յինէն անիծեալք ի հուրն յաւիտենից»։ Եւ Դաւիթ ասէ. «Իրաւունք քո որպէս խորս բազումս»։
       Դարձեալ՝ եւ առ տընօրէնութիւն Բանին տեսանին սոքա չորեքկին։ Այսինքն երկայնութիւն սիրոյն մինչ ի կատարած անվախճան։
       Եւ լա յնութիւն յամենայն յազգս մարդկան։ Խորութիւն որ մինչեւ յերկիր եւ դժոխս էջ։ Եւ բարձրութիւն որ ի յերկինս էհան։