Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Որք ուրանան զբնութեամբ միաւորութիւն Աստուծոյ մարդացելոյն, այլ միայն բնակութեամբ եւ շնորհիւ որդեգրութեան ելեալ յաստուածութեանն փառս. որպէս ասեն նեստորականքն։
       Առաջ ին սխալանք նոցա է այս։ Որպէս ասէ առաքեալն. «Վասն այսորիկ դնեմ ծունր առ հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի բնակելոյ ի սիրտս մեր»։ Եւ դարձեալ ասէ թէ. «Դուք տաճար Աստուծոյ էք»։ Ապա ուրեմն մեք տաճար Աստուծոյ եմք։ Եւ թէ եւ նա՛ է բնակարան, ապա ո՛չ ինչ ունի քան զմ եզ առաւել։
       Երկրորդ՝ զի թէ նա՛ է շնորհիւ ունի զորդիութիւնն եւ ո՛չ էապէս, ապա ուրեմն մասամբ եւ ըստ կարգի ունի՝ եւ ո՛չ զլրումն աստուածութեանն. զի շնորհն է մասնաւո՛ր պարգեւ։ Ապա զիա՞րդ ասէ Յօհաննէս թէ. «Ի լրմանէ նորա մեք ամենեքեան առաք շնորհս»։
       Երրորդ՝ զի ո՛ չ մի որդի եւ Տէր Յիսուս Քրիստոս խոստովանին որպէս ասեն առաքեալքն եւ հարքն սուրբք։
       Այլ ի հարկէ բ գոլ խոստովանին. զոմն բնութեամբ՝ եւ զոմն շնորհիւ։ Ուստի մինն տըւօղ եւ միւսն առօղ ըստ նոցայն. այս է բանն եւ մարդն։
       Չորրորդ՝ զի ամենայն իր յայլմէ ընկալեալ՝ լինի ե ւ ի բաց ընկենլի։ Իսկ թէ եւ նա արտաքուստ ունի զորդիութիւն եւ զայլսն, գոյ կասկած երբեմն ի բաց մերժել զոր էառն։
       Հինգերորդ՝ ասէ յաւետարանն Յօհաննէս. «Ետ նոցա իշխանութիւն » որդիս Աստուծոյ լինիլ»։ Իսկ թէ եւ նա շնորհիւ ունի զորդիութիւնն, զիա՛րդ կարէ տալ ումեք զոր հազիւն հարստացաւ։
       Վեցերորդ՝ զի թէ մեք շնորիւ՝ որդեգրեալքս կերպանամք առ ճշմարիտ եւ բնութեամբ որդին, եւ թէ եւ նա՛ է ըստ մեզ շնորհիւ, պիտո՛յ է եւ նմա վերնագոյն բնութեամբ որդի մարմնացեալ՝ ի յոր կերպասցի եւ սա՛ ի նմանութիւն նորա շնորհօք որդի։
       Եօթներորդ՝ զի թէ մեք որպէս եւ եմք ընդ լծով ծառայութեան՝ այսպէս եւ նա՛, զիա՞րդ յառակսն որ յաւետարանն՝ յետ ծառայիցն՝ որդի առաքի. զոր տեսեալ բաժանօղք այգւոյն ասեն. «Սա՛ է ժառանգն եւ սպանին զնա»։ Զիա՞րդ ասէ եւ ինքն թէ. «Ճշմարիտ որդին ազատեսցէ զձեզ»։ Եւ առ Պետրոս ասէր. «Ա զա՛տ են որդիքն»։
       Ութերորդ՝ ասաց նոյն ինքն որդին. «Ե՛ս եմ ճշմարտութիւն»։ Եւ թէ զամենայն արտաքուստ եւ եկամուտ ունի, զիա՞րդ ասէ զինքն ճշմարիտ գոլ։ Ստեաց ուրեմն ըստ նոցա՝ այն որ. «Ո՛չ արար մեղս, եւ ո՛չ գտաւ նենգութիւն ի բերան նորա»։
       Իններորդ. «Նմա կրկնի ամեն այն ծունր » ասէ առաքեալն։ Ա՛րդ եթէ երկրպագելի եւ Աստուած՝ եւ այս վասն բնակութեան Աստուծոյ, ապա ուրեմն եղեալ առ ժամայն Աստուած եւ օտար ըստ բնութեան։ Պարտաւորեցան ըստ մարդապաշտութեամբ ո՛չ միայն երկրաւորքս՝ այլ եւ երկնայինքն։
       Տասներորդ՝ զի թէ նա վասն բնակութե անն երկրպագելի է եւ Աստուած, ո՛չ միայն եղիցի նա՛ Աստուած, այլեւ ամենայն երկնաւորք եւ երկրաւորքս. որք բնակեալ ունին զԱստուած եւ կոչին անւամբ աստուածք։
       Մետասաներորդ՝ զի թէ է՛ ինքն բնակարան եւ տաճար, կազմէ եւ զմեզ բնակարան եւ տաճար իւր։ Ապա ոչ եղիցի նա որպէս զԱստուած ի տաճարս իւր. այլ որպէս տաճար ի տաճար։
       Երկտասաներորդ՝ զի թէ վասն բնակութեան նորա՝ է մարմին նորա ուտելի որպէս ինքն ասաց. «Մարմին իմ ճշմարիտ կերակուր է ». կերօղքն եղիցին գազանք մարդակերք. եւ ո՛չ մարմնոյ եւ արեան որդւոյն Աստուծոյ։
       Երեքտասաներորդ՝ զ ի թէ վասն բնակարան գոլոյ՝ մարմին նորա է կենդանարար։ Ապա ուրեմն եղիցին ամենայն բնակարացն մարմինք կենդանարար զոր անհնար է եւ զմտաւ ածել։
       Չորեքտասաներորդ՝ զի թէ մահուամբ չարչարանօք նորա փրկեցաք մեք ամենեքեան՝ եւ այն է սոսկ մարդոյ փրկութիւն մեր։ Ապա ո՛չ եղեւ Աստուծով, այլ՝ մարդով։ Զոր սո՛ւտ առնէ մարգարէն զփրկութիւն մարդոյ։ Եւ եղիցի նա՛ փրկիչ փրկեալ, եւ ապրեցուցիչ ապրեալ։
       Հնգէտասաներորդ՝ համբարձաւ եւ նստաւ ընդ աջմէ հօր։ Ա՛րդ եթէ է՛ որդի եւ եղեւ աթոռակից հօր, ուրեմն ի բաց էհան զբանն ի նստելոյն ընդ աջմէ հօր որ է սեպհական նմա եւ վայելուչ հօր՝ լինիլ աթոռակից եւ գահակից։
       Վեշտասաներորդ՝ մանաւանդ զի յոյժ անվայելո՛ւչ է կարգել զծառայն ընդ Տեառն՝ եւ զստեղծուածն ընդ ստեղծողին՝ յորժամ ա՛յլ է բնութեամբ։
       Եօթնեւտասաներորդ՝ զի թէ ծնեալն ըստ մարմնոյ՝ է առանձնապէս մարդ ապա ուրեմն ծնօղ նորին ո՛չ է աստուածածին, այլ՝ մարդածին։
       Ութեւտասաներորդ՝ սըտէ՛ ուրեմն հայր թէ. «Դա՛ է որդի իմ սիրելի»։
       Նաեւ աշակերտքն. որպէս Պետրոս որ դաւանեաց զՔրիստոս որդի Աստուծոյ։
       Իննեւտասաներորդ՝ զի թէ առանձնապէս մարդ է, ապա հետեւի բաժանեալ բնութիւն եւ բ կամք եւ կրկին ներգործութիւն. յայնժամ ո՛չ լինի բանն մարդ եղեալ. մարդն բնակութեամբ ի փառս բանին բարձրացեալ։
       Քսաներորդ՝ այսպէս Երրորդութիւնն լինի չորրորդութիւն. եւ թիւ եւ աւելւած եղեալ ի բնութիւնն եւ ի դէմքն. եթէ այ՛լ է առանձնապէս մարդ եւ ա՛յլ Աստուած։
       Եւ այլ բազում ինչ հայհոյութիւն հետեւի կարծեացն Նեստորի։
       Զորս նզովեալ որոշէ՛ սուրբ եկեղեցի։