Մեք
ո՞րպէս
պատկեր
եւ
որպէս
նման
եմք
Աստուծոյ։
Պատասխան։
Ոմանք
ասեն
եթէ
պատկեր
Աստուծոյ
հօր՝
է
որդի,
եւ
նման
հոգին
սուրբ։
Այսպէս
ասեն
թէ՝
մարդն
կազմեալ
է
ի
պատկեր
որդւոյ,
եւ
ըստ
նմանութեան
հոգւոյն
սրբոյ։
Եւ
այս
չէ
ընդունելի.
զի
մարդն
երրորդութեանն
է
պատկեր
եղեալ
որպէս
ցուցաւ.
եւ
ո՛չ
միայն
որդւոյ
եւ
հոգւոյն
սրբոյ։
Իսկ
այլք
ասեն
թէ՝
պատկեր
եմք
Աստու
ծոյ,
եւ
նման
յարացոյց
նախագաղափարին։
Եւ
այս
եւս
չէ՛
ընդունելի.
զի
ցուցաւ
ի
վերոյ
եթէ
յարացոյցն
նոյն
ինքն
Աստուած
է
ամենեցուն։
Եւ
այլք
ասեն
եթէ՝
պատկեր
եղաք
այժմ,
այլ
նման
լինելոց
եմք
ի
հանդերձեալն.
ըստ
Յօհաննու
թէ.
«Նման
նմա
լինելոց
եմք.
զի
տեսանելո՛ց
եմք
զնա
որպէս
եւ
էն»։
Եւ
այս
եւս
ո՛չ
է
ընդունելի.
զի
սոցա
պատասխանի
տայ
սուրբն
Կիւրեղ
ի
գիրս
պարապմանց
թէ՝
որ
ասաց
զպատկերն,
իմանամք
զնմանութիւնն
ի
պատկերին
որպէս
ցուցաւ
ի
վերոյ.
զի
ամենայն
պատկեր
ի
հարկէ
նման
է։
Եւ
այլք
ասեն
թէ՝
մարդն
ո՛չ
է
պատկեր
Աստուծոյ.
այլ
պատկեր
պատկերի.
զի
որդի
է
հօր
պատկեր,
եւ
մարդն
որդւոյ.
վասն
այն
ասաց
նման
եւ
պատկերի։
Եւ
զայս
սուտ
առնէ
սուրբն
Կիւրեղ
եթէ՝
որդի
է
ճշմարիտ
պատկեր
հօր.
եւ
մարդն
եղեալ
է
ի
պատկեր
որդւոյ։
Ապա
ուրեմն
եւ
մարդն
եղեալ
է
ի
պատկեր
հօր։
Եւ
դարձեալ
ասեն
թէ՝
հոգ
ին
է
պատկեր
Աստուծոյ
ըստ
զօրութեանցն.
զի
ունի
միտք
եւ
իմացումն
եւ
կամք։
Այլ
նման
է
Աստուծոյ
զի
Աստուած
է
անմահ
եւ
աներեւոյթ։
Եւ
հոգիս
մեր
է
անմահ
եւ
աներեւոյթ։
Դարձեալ՝
ըստ
երից
բնական
զօրութեանց
հոգւոյն
պատկեր
եմք
Աստուծոյ.
այլ
սրբութեամբ
արդարութեամբ
եւ
առաքինութեամբ
նման
եմք
Աստուծոյ։
Դարձեալ՝
պատկեր
է
հոգիս
մեր.
զի
բանն
եւ
շունչ
կենդանութեանն
ի
նմանէ՛
յառաջ
գայ։
Իսկ
նման,
զի
մի
է
երիցն
էութիւն
եւ
բնութիւն.
այնու
նման
եմք
Աստուծոյ։
Դարձեալ՝
պատկեր
եմք
Աստուծոյ,
զի
ճանայեմք
զճշմարտութիւնն։
Եւ
նման
Աստո
ւծոյ,
զի
սիրեմք
զբարութիւն
որպէս
ասացաւ
ի
վերոյ։
Դարձեալ՝
ասեմք
եթէ
գ
կերպիւ
մարդն
իմանի
պատկեր.
այսինքն
բնական,
շնորհաց,
եւ
փառաց։
Բնական
պատկեր
է,
որով
իմանմաք
եւ
կարեմք
սիրել
զԱստուած.
եւ
այս
հասարակ
է
բարեաց
եւ
չարաց։
Իսկ
պատկեր
շնորհաց
եւ
փա
ռաց
է,
կատարելապէս
ճանաչել
եւ
սիրել
զԱստուած.
եւ
այս
է
նմանութիւնն
զորր
կատարեալքն
ունին
աստ
եւ
ի
վերին
գաւառին։
Իսկ
սուրբն
Գրիգոր
Նիւսացին
գեղեցիկ
իմն
կարգաւ
մեկնէ։
Զի
թէ
ո՛չ
էր
ասացեալ
ընդ
պատկերին
զնմանն
լինիլ,
ամենայն
ոք
պատճառ
էր,
եւ
զմարդն
պաշտելով
անկանէր
ի
կռապաշտութիւն.
վասն
որոյ
ասաց
զնմանն,
թէ
յորժամ
տեսցեն
պատկերակից
Աստուծոյ
զմարդն
բանականութեամբ
անմահութեամբ
եւ
այլովքն
որ
ինչ
է
ի
հոգիս,
իմանայցեն
եւ
զզանազանութիւնն
Աստուծոյ։
Եւ
դնէ
դ
առանձնութիւն
Աստուծոյ,
եւ
դ՝
հոգւոյս
այսպէս։
Նախ՝
զի
խոս
տովանեալ
է
յամենեցունց
որ
ո՛չ
է
հաստելի.
այսինքն
ո՛չ
ստեղծեալ։
Եւ
զի
ո՛չ
էստեղծեալ,
եւ
ո՛չ
է
յեղեալ
ի
չգոյէ
ի
գոյ։
Ապա
ուրեմն
անեղ
է։
Եւ
զի
անեղ
է,
հարկէ
մշտնջենաւոր
եւ
անվախճան
է։
Իսկ
հոգւոյն
առանձին,
Նախ՝
զի
ամենայն
ոք
խոստովանի
եղեալ
զնա։
Եւ
զի
եղեալ
է,
ապա
ո՛չ
է
անեղ։
Եւ
զի
ո՛չ
է
անեղ՝
յեղեալ
է
ի
յոչնչէ
յէութիւն։
Եւ
ապա
զի
յոչնչէ
եղեալն
կարէ
նմա
եւ
ի
նոյն
փոխիլ
եթէ
կամքն
Աստուծոյ
թոյլ
տացէ։
Բայց
վասն
կամացն
Աստուծոյ
մշտնջենաւոր
մնան
հրեշտակք
եւ
հոգիք
մարդկան։
Այսքան
առ
այս։
