Ո՞րպէս
թօթափին
աստեղք։
Պատասխան։
Թափիլ
կամ
խաւարիլ
լուսաւորաց
ո՛չ
է
իմանալ
թէ
ի
կամարէ
երկնից
անկանին
կամ
զգոյացական
տեսակն
փոխեն։
Զի
թէ
նսեմ
երկիրս
լուսաւորի,
լուսաւորքն
վասն
էր
խաւարին։
Նաեւ
վկայէ
մարգարէն
«եղիցի
երկիր
նոր
եւ
երկին
նոր»
ապա
յայտ
է
զի
ո՛չ
ապականին
եւ
խաւարին։
Այլ
այս
է՝զի
իւրաքանչիւր
մարմինք
սրբոց
պայծառասցին
Է
պատիկ
քան
զարեգակն.
որպէս
Տեառն
մերոյ
ի
Թաբօր
լերինն.
եւ
Թ
դասուց
հրեշտակաց
լոյսն
յերկիր
ծաւալին.
զի
զօրութիւնք
երկնից
շարժեսցին։
Նաեւ
համապայծառ
լոյս
Երրորդութեան
ծածկէ
զամենայն
լոյս
լուսաւորացդ.
զայն
ասէ
խաւարումն
արեգական
եւ
լուսնի
եւ
աստեղաց։
Զոր
օրինակ
ծածկի
մերձ
եկեալ
լուսոյ
արեւու։
«Իբրեւ
զտերեւ
յորթոյ»
ասէ
մարգարէն.
այսինքն
զի
որպէս
տերեւն
յիւրում
ժամանակին
թափի
եւ
դարձեալ
զարդարի
տերեւով
եւ
մրգով։
Նոյնպէս
եւ
լուսաուրքն
ի
վերջին
ժամանակս
ի
կատարածի
ծածկեսցին,
եւ
դարձեալ
յայլ
իմն
յազնուականութիւն
փոխեսցին։
Եւ
այլ
եւ
ի
շարժմանէ
դա
դարին
որպէս
ասացաւ.
զի
ո՛չ
առնեն
ամառն
եւ
ձմեռն։
Եւ
դարձալ՝
ուր
գիշեր
ոչ
է՝
ոչ
են
պիտոյ
անդ
լուսին
եւ
աստեղք։
Զի՞նչ
է
«գալարին
երկինքն
որպէս
մագաղաթ»
ասէ։
Պատասխան։
Ոմանք
այսպէս
կարծեն
թէ՝
հաստատութիւնդ
բարձցի
ի
միջոյ
մինչ
վերին
երկինքն
երեւի։
Սո՛ւտ
է
այս
եւ
չէ
ընդունելի
որպէս
ցուցանելոց
եմք։
Նախ՝այն
է
գալարիլն
երկնի,
զի
եթերն
որպէս
մագաղաթ
ծալեալ
նուազի
եւ
նսեմանայ
վասն
առաւելճառագայթից
լուսաւորացն
հրեշտակաց
եւ
սրբոցն
յերկնէ
երեւեալ։
Որպէս
թօթափիլն
է
լուսաւորաց,
նոյնպէս
գալարիլն
երկնի։
Երկրորդ՝
երկինք
զհրեշտակս
ասաէ
որ
ի
վայր
գլորեալ
խոնարհին
ամենայն
դասք.
աթոռք
կազմեալ,
եւ
սպասաւորք
շրջապատեալ։
Երրորդ՝
դարձեալ
զերկնային
զօրութեանց
վշտանալն
ցուցանէ
ի
վերայ
կործանելոցն.
զի
վասն
իմ
գալարին
եւ
ընդիմ
կործանումն՝
տրտմութիւն
զգենուն։
Չորրորդ՝
գալարիլ
երկնից
զգալուստն
Քրիստոսի
նշանակէ.
զի
գիրք
այնր
գիտութեան
բանին։
Հինգերորդ՝
հոգիք
մարդկան
ի
յերկնից
խոնարհինեւ
միաւորին
ի
մարմինս
իւրեանց։
Վեցերորդ՝
գալարին
երկինք՝
պատմելով
զփառս
Աստուծոյ
եւ
հաստատութիւնդ
զարդար
դատաստաննորա
յարարածս
իւր։
Եօթներորդ՝
եկինք
զտիւն
ասէ՝
եւ
երկիր
հաստատ
գիշերն։
Այս
է
գալարիլն
նոցա,
զի
երկինք
եւ
երկիր
տիւ
եւ
գիշեր
միաբանեալ
վկայեն
գործոց
մարդկան։
Զի
ուր
եւ
գործեցին
մարդիկ՝
գիտեն
երկինք
եւ
երկիր։
Եւ
յորում
ժամու
եւ
գործեն՝
վկայեն
տիւ
եւ
գիշեր.
ըստ
այնմ
«
օր
աւուր
բղխէ
զբան
եւ
գիշեր
գիշերի
ցուցանէ
զգիտութիւն»։
Թէպէտ
ո՛չունին
բանք
եւ
ոչ
խօսք,
այլ
ընդ
ամենայն
երկիր
ել
բարբառ
վկայութեան
նոցա.
զի
ամենայն
տեղիք
եւ
ամնայն
ժամանակք
մարդկան
առ
նոսաէ
յայտնի։
Այս
է
գալարիլն
երկնից
ըստ
մտաց։
իսկ
ըստ
իրին,
զի
որպէս
ամպ
զարեգակն
արգելու,
այսպէս
նսեմութիւն
օդոյդ
զարփին
որ
արգելէ
զտեսութիւն
մեր։
Արդ
ի
պարզիլ
օդոյդ
որպէս
ցուցաւ
երեւի
լոյս
արփւոյն
անարգել։
Այն
է
ծալիլ
եւ
գալարիլ
օդոյդ
երկնի.
եւ
ո՛չ
թէ
հաստատութիւն
վերին
էութեամբ
ի
բաց
բառնի
ըստ
ոմանց։
Հարց։
Վասն
է՞ր
մագաղաթ
ասէ
եւ
ո՛չ
այլ
ինչ։
Պատասխան։
Նախ՝
զի
մագաղաթն
ի
հուր
մերձեալ
գալարի.
նոյնպէս
եւ
երկնայինքն
յայնժամ
խոնարհին
յորժամ
երկին
եւ
երկիր
վառեսցին
հրով։
Երկրորդ՝
զի
գիր
մագաղաթին
անջինջ
մնայ.
նոյնպէս
եւ
գործն
ի
հոգիս
մեր
գրեալ.
որպէս
ա
սէ
սուրբ
առաքեալն
Թադէոս,
թէ
«որպէս
տախտակ
գրեալ
կամ
մագաղաթ
դրոշմեալ՝
ի
բոլոր
էութիւնս
մեր
գրեալ
լինին
գործք
մեր
ներքոյ
եւ
արտաքոյ.
նոյնպէս
եւ
առ
հրեշտակս
լինին
գրեալ»։
Իսկ
գիր
եւ
դպրութիւնքն
յառաջիկայդ
ասացի։
