Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զի՞նչ է հանգիստ մտացն։
       Պատասխանեմք։ Գիտելի է, զի չարչարանք մտացն է սուտն՝ եւ տարակոյսն՝ եւ աննմանն։ Ապա ուրեմն հանգիստ է ճշմարտութիւնն՝ եւ լուծումն՝ եւ նմանութիւնն։
       Զոր ցուցցուք օրինակաւ զգալի տեսութեամբ։
       Նախ՝ որպէս տեսութիւն աչաց ի մարմինն հանգչի։ Այսպէս տեսութիւն մտաց յանմարմինն. որ է նման։
       Երկրորդ՝ որպէս աչք հայել ով ի վեր՝ հեշտանայ. զի վերընթա՛ց է լոյսն։ Եւ միտք զվերինս խորհելով հեշտանայ։
       Երրորդ՝ որպէս աչք ի զգալի լոյսն հեշտանայ ազգակից գոլով։ Եւ միտք յիմանալին՝ որ նմա՛ է ազգակից։
       Չորրորդ՝ աչքն ի գեղեցկութիւնն հեշտանայ, եւ միտք ի գեղեցկութիւն բանին։
       Հինգերորդ՝ ա չք ի զանազան տեսութիւնս, եւ միտք ի զանազան իմաստս։
       Վեցերորդ՝ աչք հեշտանայ որքան առաւել տեսանէ։ Եւ միտք որքան առաւել իմանայ։
       Եօթներորդ՝ աչք հեշտանայ յորժամ ի մինն հաստատի։ Եւ միտքն ի բազում օրինակաց ի ճշմարտութիւնն հաստատեալ։
       Ութերորդ՝ աչքն յորժամ ընդարձ ակին՝ հեշտանայ։ Եւ միտքն լուծեալ ի կարծեաց։
       Իններորդ՝ աչք ի չափաւորն հեշտանայ՝ եւ յանչափն տկարանայ որպէս յարեգակն։ Եւ միտքն ի չափաւոր Աստուածաբանութիւնն։
       Տասներորդ՝ աչքն ի միշտ տեսանելն հեշտանայ։ Նոյնպէս եւ միտք ի միշտ իմանալն։