Վասն
է՞ր
հրեշտակապետն
Գաբրիէլ
աւետեաց
կուսին,
եւ
ո՛չ
մարդ
ոք։
Պատասխանի
Վասն
Ե
պատճառի։
Նախ՝
զի
Աստուած
էր
որ
ծնանէր.
պարտ
էր
զի
աւետաւորն
հրեշտակ
Աստուծոյ
լինէր։
Երկրորդ՝
վասն
ազգականութեան
կուսին,
առաքեցաւ
կոյսն
բնութեամբ՝
առ
կոյսն
շնորհօք։
Երրորդ՝
զի
նորոգումն
որ
լինելոց
էր
ծննդեամբ
կուսին՝
ոչ
միայն
մարդկան
էր,
այլ
եւ
հրեշտակաց.
պարտ
էր
հրեշտակին
սպասաւորել
կուսին։
Չորրորդ՝
զի
անկասկած
լիցի
ամենեւին
եւ
անկարծ
ի
չարեաց
զատուցեալ
սուրբ
կոյսն.
ի
ձեռն
հրեշտակին
աւետարանել
զյղութիւնն.
եւ
ոչ
ի
ձեռն
մարդոյ։
Հինգերորդ՝
զի
գեղն
պատասխանէր
հիւանդութեանն։
Զի
որպէս
սատանայ
օձիւն
խօսեցաւ
առ
կոյսն
Եւա,
այսպէս
Տէրր
մեր
հրեշտակիւն
առ
կոյսն
Մարիամ։
Էութիւն
առ
էութիւն.
ծառայ
առ
ծառայ.
բանն
առ
բան։
Հարցումն։
Զինչ
է
ողջոյնն
որ
ասէ
«Ուրախ
լեր
բերկրեալդ
Տէր
քեզ»։
Պատասխանի։
Ողջոյնս
այս՝
է
հանդերձ
բերողիւն
եւ
առաքողիւն
եւ
կուսիւն
ցուցանէ
ԶԺ
գերազանցոութիւն
պատուոյ
կուսին։
Նախ՝
զի
Աստուած
էր
ողջոյն
առաքն.
որ
խօսէրր
զկոյսն
ի
հարսնութիւն
կուսութեան,
կուսաբեր
լինիլ
պտղովն,
Երկրորդ՝
զի
հրեշտակ
էր
ողջունաբերն.
կոյսն
եւ
անապական
բնութեամբ։
Երրորդ՝
զի
կոյս
էր
ողջոյն
ընկալն
եւ
գերազանց
քան
զամենայն
կոյս
որպէսս
ցուցաւ։
Չորրորդ՝
զի
ասելն
«ուրախ
լեր»
ի
յայլ
թարգմանս
է
«ողջ»
ցուցանէ
զողջութիւն
եւ
զանմեղութիւն
կուսին։
Հինգերորդ՝
ցուցանէ
զշնորհն
որ
ասէ՝
«լի
շնորհօք»
ըստ
այլ
թարգմանչաց։
Վեցերորդ՝
զգերազանց
յղութիւնն
«Տէր
ընդ
քեզ»։
Եօթներորդ՝
«ուրախ
լեր»
ընդդէմ
տրտմութեանն.
որ
ասացա
Եւայի
«տրտմութեամբ
ծնցիս
որդի»։
Եւ
ինքն
ասէր
«ցնծացաւ
հոգի
իմ
յԱստուած
փրկիչ
իմ»։
Ութներորդ՝
զի
ասէ
«Տէր
ընդ
քեզ»։
Զբառս
զայս
ընդունելութեան
դնէ՝
ընդ
քեզ.
այսինքն
Տէրն
յետ
ծննդեանն
ընդ
քեզ
յաւիտեանս
յաւիտենից.
որպէս
ընդ
աշակերտսն
«ես
ընդ
ձեզ
եմ
զամենայն
աւուրս»։
Իններորդ՝
զի
ոչ
մարգարէիւ
յայտնեաց
կուսին.
որ
էր
աղօտ
գիտութիւն
համեմատեալ
ընդ
հրեշտակին։
Այլ
ի
ձեռն
հրեշտակապետին
վկայեալ
եւ
աւետեալ
զհաւատարիմս
ի
գիտութիւն։
Տասներորդ՝
այն
քան
գերազանցեաց
պատիւ
կուսին,
զի
այնմ
որ
մարգարէք
գուշակէին
զլինելոցն.
ի
սմա
ընդ
խօսից
հրեշտակին
եղեւ
կատրումն։
Հարց
Ո՞ր
քան
է
ողջոյնն։
Պատասխանի
Ողջոյնն
ըստ
աշխարհի
տրամատի
ի
Ե։
Եւ
սա
զոյգի
ամենեցուն։
Նախ
ասի
ողջոյն
ըղձակա
ն
առողջութեան.
ըստ
այնմ
«ողջ
լեր
արքայ»։
Երկրորդ՝
ըղձական
շնորհաց.
ըստ
առաքելոյ
«շնորհք
ընդ
ձեզ»։
Երրորդ՝
ըղձական
խնդութեան.
որպէս
ի
Տուբիթն
«խնդութիւն
քեզ»։
Չորրորդ՝
ըղձական
օրհնութեան.
որպէս
ի
հռութն
ասէ
«օրհնեսցէ
զքեզ
Տէր»։
Հինգերորդ՝
տուչական
խաղաղութեան.
ըստ
այնմ
«խաղաղութիւն
ընդ
ձեզ.
ես
եմ
մի՛
երկնչիք»։
Իսկ
ողջոյնս
այս
ունի
համազուգիլ
ընդ
ամենայսն։
Քանզի
պարունակէ
զողջութիւնն
ընդ
ասելն
«ողջոյն»։
Եւ
զշնորհն՝
յասելն
«լի
շնորհօք»։
Եւ
զխնդութիւն
«ուրախ
լեր
բերկրեալդ»։
Եւ
զխաղաղութիւն
«Տէր
ընդ
քեզ»։
Իսկ
զօրհնելն
ասաց
Եղիսաբեթ.
«օրհնեալ
ես
դու
ի
կանայս»։
Դարձեալ
ողջոյնս
այս՝
ունի
նշանակութիւն
զերազանցութեան
կուսին.
բնութեան,
շնորհաց,
եւ
փառաց։
Բնութեան՝
ասելն
«ողջոյն»։
Շնորհաց՝
ասելն
«լի
շնորհօք»։
Փառաց՝
ասելն
«օրհնեալ
ես
դու
ի
կանայս։
Որպէս
եւ
ինքն
ասէր,
«յայսմ
հետէ
երանիցեն
ինձ
ամենայն
ազգ»։
Հարց
Զինչ
յայտնէ
պատգամ
հրեշտակին։
Պատ
Վեց
իրսս
յայտնէ
մեզ
աստանօր
պատգամ
հրեշտակապետին։
Նախ՝
թէ
որպէս
պատուով
ետ
զոջոյնն
կուսին
ասելով
«ուրախ
լեր
լի
շնորհօք»։
Երկրորդ՝
թէ
որպէս
գերազանց
գովեաց
զնա
ասելով,
«Տէր
ընդ
քեզ
օրհնեալդ
ի
կանայս»։
Երրորդ՝
թէ
որպէս
քաղցրութեամբ
զօրացոյց
զնա
ասելով
«մի՛
երկնչիր
Մարիամ»։
Չորրորդ՝
թէ
որպէս
զգուշութեամբ
կատարեաց
զպատգամն
«ահա
յղասցիս
եւ
ծնցես
որդի»։
Հինգերորդ՝
թէ
որպէս
գեղեցկաբար
մեկնեաց
զեղանակ
յղութեանն
ասելով
«հոգին
սուրբ
եկեսցէ
ի
քեզ»։
Վեցերորդ՝
եդ
զարմատ
հաւատոյ
կաթուղիկէ
եկեղեցւոյ
ասելով
«որ
ծնանելոցն
է
ի
Քրիստոսէն
սուրբ
է.
եւ
Որդի
Աստուծոյ
կոչեսցի»։
