Ցուցումն
Օրհնութեան
Կարգաւորութեան
։
Հարց
(Պրակ
ԾԶ)
Զօրհնութիւն
ի
կարգաւորութեանցս
այսոցիկ
ո՞վէ
արարեալ.
եւ
ո՞վ
է
բերեալ
յազգս
հայոց։
Պատասխան։
Երանելովն
Մովսէս
Խորենացի՝
որ
էր
գրիչ
Սահակայ
Պարթեւի,
յետ
ՃԺ
ամի
սրբոյն
Գրիգորի՝
եղեւ
սկիզբն
թարգմանութեան՝
եղեւ
սկիզբն
թարգմանութեան
ի
հայոց
լեզու։
Ի
Բ
ամի
թարգմանութեանն,
առաքեց
սուրբն
Իսահակ
եւ
ետ
բերել
զսերմնօրհնէքն
զկալոյ
եւ
զհնձանին.
զոր
արարեալ
էր
սուրբն
Գրիգոր
Աստուածաբանն
յեօթն
ամի
հայրապետութեան
իւրոյ։
Ջրօրհնէք։
Իսկ
զկանոն
ջրօրհնէից՝
սրբոյն
Բարսղի
արարեալ
յեօթն
ամի
հայրապետութեան
իւրոյ
յԵրուսաղէմ.
զի
անդ
հանդիպեցաւ։
Եւ
Խոսրով
թարգմանիչ
եբեր
ի
հայս.
որ
գնացեալ
էր
յԵրուսաղէմ
հրամանաւ
սրբոյն
Սահակայ։
Ապաշխարողի։
Իսկ
զապաշխարօղսն
կարգել.
եւ
դարձեալ
ի
մեծի
ե
շաբաթի
աւուրն
արձակել,
սրբոյն
Կիւրղի
է
արարեալ
ի
դուռն
սրբոյն
սիօնի.
ի
ԻԱ
ամի
հայրապետութեան
իւրոյ։
Եւ
արջեւան
եւ
կորիւն
թարգմանիչք
բերին
ի
հայս։
Մայրօրհնէք։
Իսկ
զկարգ
մայրօրհնէից՝
սուրբն
Կիպրիանոս
կարգեդոնացի։
Որեւ
զուստիանէ
սրբուհի
կոյսն
մա՛յր
արար
կանանց
հաւատաւարոց։
Ագապս
առնելոյ։
Իսկ
վասն
ագապս
առնելոյ
որ
է՛
ոգէհանգիստ.
եւ
վասն
քահանայաթաղին
որ
է
ԺԸ
աւետարան.
զոր
արարեալ
է
սրբոյն
Եփրեմի
խորին
ասորւոյ
ինիկոմիդացոց
քաղաքին։
Եւ
Ղազար
թարգման
եբեր
ի
հայս
ի
ԺԳ
ամի
թարգմանութեան
սրբոյն
Սահակայ
առն
Աստուծոյ
որ
էր
նախանձախնդիր
կարգոց
եկեղեցւոյ։
Որ
Ժ
թիւ
էր
ի
սրբոյն
Գրիգորէ
յետ
ՃԺԱ
ամի
անցանելոյ.
յորժամ
այս
ամենայն
հաստատեալ
նորոգեցաւ
հրամանաւ
սրբոյն
Սահակայ
Պարթեւի
ի
փառս
Քրիստոսի.
ձեռամբ
իմով
Մովսիսի
գրչի
Սահակայ։
Տօնական
եւ
Աղօրհնէք։
Իսկ
վասն
տօնականին
եւ
աղօրհնէիցն,
սուրբն
յոստոսէ
արարեալ.
որ
չորրորդ
եպիսկոպոս
էր
յԵրուսաղէմ
յառաքելոյն
Յակոբայ։
Յերկրորդ
ամէ
սրբոյն
Սահակայ
մինչեւ
ԻԺԳ
ամն
նորին՝
կատարեցան
ի
փառս
Քրիստոսի
Աստուծոյ
մերոյ։
Սգեմաւորի։
Իսկ
զսքեմայ
կարգն՝
սուրբն
Դիոդորոս
եպիսկոպոս
պամփիւլացոց
քաղաքի.
յառաջին
ամի
իւրոյ.
հրամանաւ
մեծին
Անտօնի
եւ
Բ
թեբայեցոցն.
եւ
Բ
սկիւթացւոց
լերինն։
Գրակարդացի
եւ
այլոցն։
Իսկ
վասն
գրակարդացի
եւ
նկարեալ
եկեղեցւոյ.
եւ
վասն
զնշխարս
ի
հանգիստ
փոխելոյ.
այս
ամենայն
յիշատակ
է
մեզ
ի
սրբոյն
Գրիգորէ
Լուսաւորչէն
մերմէ։
Երեցօրհնէք։
Իսկ
վասն
քահանայօրհնէիցն,
սուրբն
Սահակ
է
արարեալ.
յառաջին
ամի
եպիսկոպոսութեան
իւրոյ.
ի
նաւասարդի
ամսեանն
որ
օր
մը
էր.
եւ
յիշատակ
սուրբ
Կարապետին
արար
զքահանայօրհնէքն։
Երիցաթաղն
Եւ
նոյն
զքահանայթաղէքն,
որ
ունի
է
աւետարան։
եւ
զաշխարհական
թաղումն,
ի
յայրարատ
գաւառի
ի
Վաղարշապատ
քաղաքի
ի
վկայարանս
սրբոյն
Հռիփսիմի.
յետ
ՃԺԱ
ամի
սրբոյն
Գրիիգորի.
զի
մինչեւ
ցայն
հնովն
վարեին։
Քարոզն։
Արար
սա՛
զգիշերոյն
քարոզքն.
եւ
զնոցունց
Դ
աղօթքն։
Վասն
ի
վերուստ։
Վասն
ի
գիշերի։
եւ
այլն։
Եւ
առաջին
կանոնին
Տէր
տուընջան.
եւ
որ
այլ
զհետ
սոցա
աղօթք
եւ
փոխք
նոցունց։
Հիմնարկէք։
Իսկ
վասն
հիմնարկութեան
սուրբ
տաճարի
եւ
ժամահար
օրհնելոյ.
սկիհ
եւ
մաղզմայ։
եւ
զգիրք.
եւ
զկնունք
առնելոյ.
եւ
խաչօրհնելոյ.
եւ
զքառասնորդաց
Գ
ժամուց
զքարոզքն
եւ
զաղօթսն,
Յոհան
Մանդակունին
է
արարեալ.
որ
ԺԴ
թիւ
էր
ի
սրբոյն
Գրիգորէ։
Եւ
այս
գիտելի
է,
զի
առաջին
աղօթք
յամենայն
կարգադրութիւնս՝
գոհանամք
պարտ
է
դնել.
բայց
առաւել
ի
կնքելն՝
եւ
ի
թաղել
մեռելոյն։
Զի
Դիոնէսիոս
այր
առաքելական
ասէ.
թէ
ասեն
եպիսկոպոսին
թէ
ոք
եկեալ
է
կնունք
խնդրել,
նա
զձեռն
ի
վեր
առեալ
գոհանայ
զԱստուծոյ.
նմանապէս
թէ
պատերազմի
վասն
վախճանի
ուրուք։
Իսկ
աղօթքն
զոր
Յովհաննէս
ուսոյց
աշակերտաց
իւրոց
այս
էր։
Հայր
սուրբ՝
ուսո
մեզ
զբան
քո։
Որդի
սուրբ՝
ցոյց
մեզ
զերեսս
քո։
Հոգի
սուրբ
սրբութեամբ
քոսրբեա՛
զմեզ։
Եւ
Եփրեմի
ներբողեանն
այլ՝
ցոյց
զայս
տայ.
թէ
դահիճն
ետես
ի
բանտին
որ
այսպէս
աղօթէր։
Այլ
ոմանք
ասեն,
«Օրհնել
Տէր
որ
զբնակեալդ
ես
ի
բարձունս՝»
այն
է։
Այսքան
մինչեւ
ցայս
վայր՝
վասն
այժմոյս,
եւ
կարգաց
եկեղեցւոյ,
Իններորդ
հարցմանս
բաւական
լիցի
ի
Փառս
Քրիստոսի
Աստուծոյ
մերոյ
Ամէն։
