Բանն
Աստուծոյ
մի
է
թէ
բազում։
Զի
բազում
երեւի
ի
հին
եւ
ի
նոր
կտակս
եւ
յիւրաքանչիւր
թուղթս
գրեալ։
իսկ
թէ
մի
է,
որպէս
կարասցուք
ասել
մի
եւ
զնոյն
Բանն
Աստուծոյ
որ
նախ
քան
զյաւիտեանս,
եւ
այսօր
գրեալ
ի
քարտիսի։
Պատասխանի.
Մի
է
Բանն
Աստուծոյ
անձնաւոր
Էութիւն
եւ
գոյացութիւն.
որ
էր
ի
ծոց
հօր
անմարմին.
որով
ամենեքեան
ի
լինելութիւն
եկին։
Եւ
մի
եւ
նոյն
բանն
խօսեցաւ
ի
նախահարս
եւ
ի
մարգարէս
առանց
մարմնոյ։
Եւ
մի
եւ
նոյնն
է
միաւորեալ
ի
մարմին
եւ
երեւեալ
մեզ
եւ
գրեալ
ի
քարտիսի
յիւրաքանչիւր
աւետարանս։
Սակայն
մի
եւ
նոյն
բանն
բազմանայ
ի
բազումս,
որպէս
ի
հրեշտակս
եւ
ի
մարդիկ,
ի
հին
եւ
ի
նոր
օրէնս.
այլ
ի
միութենէն
ո՛չ
բաժանի։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
երեւի
այսպէս
ասելդ
թէ՝
մի
է
եւ
բազում.
եւ
այս
որպէս
լինի։
Ասեմք
առ
այս,
եթէ
ո՛չ
արտաքոյ
ուղիղ
տեսութեան
եթէ
մի
է
առ
հօր
եւ
բազում
է
առ
մեզ։
Զի
մի
է
ըստ
իւրում
անձնաւոր
գոյութեանն.
եւ
բազմանայ
ի
բազումս
երեւեալ։
Եւ
այս
բազումսս
որ
առ
մեզ
է,
ի
բազում
թուղթս
գրեալ
մի
եւ
նոյն
բանն
է
որ
նախքան
զյաւիտեանս
ի
հօրէ
ծնեալ։
Զոր
օրինակ,
ներտրամադրեալ
բանն
մի
է՝
եւ
յառաջ
բերեալ
բազմանայ
ի
լսելիս
եւ
ի
գիրս։
Եւ
մի
եւ
նոյնն
բանն
է
ներտրամադրեալն
ի
սրտի.
զի
ըստ
բան
գոլոյն
ո՛չ
զանազանի.
սակայն
ըստ
որպիսութեան
որակին.
զի
էր
անմարմինն
ի
սրտի՝
եւ
այժմ
մարմնացաւ
ի
քարտիսի։
Եւ
դարձեալ
զորօրինակ,
բան
թագաւորին
մի
է,
այլ
ի
բազում
լեզուս
եւ
ի
բազում
լսելիս
եւ
ի
բազում
թուղթս
որակացեալ
եւ
բազմացեալ,
յիւրում
միութենէն
ո՛չ
է
քակտեալ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
ծանեաք
զմիութիւնն.
այլ
թուի
թէ
անկատարէ
քան
զբանն
Աստուծոյ՝
բան
աւետարանիս։
Ասեմք
առ
այս,
եթէ
անմարմին
իր
անկատար
ո՛չ
լինի.
զի
սոյն
բան
աւետարանիս
նոյն
կատարեալ
բաննէ
Աստուծոյ
որ
ի
մարմնի
է
միացեալ.
եւ
նախքան
զյաւիտեանս
ծնեալ։
Զի
յատուկ
է
անմարմնոյ,
որպէս
ի
բազումս
բազմանայ
եւ
ի
միութենէն
ո՛չ
բաժանի,
այսպէս
ի
մասունս
մասնաւորի
եւ
ի
բոլորէն
ոչ
քակտի։
Զորօրինակ,
բան
մարդոյ
յիւրաքանչիւր
մասնաւոր
լսելիս
բաժանի,
եւ
բոլոր
եւ
կատարեալ
է
եւ
ո՛չ
մասն։
Այսպէս
եւ
Բանն
Աստուծոյ
բոլոր
եւ
կատարեալ
է
յիւրաքանչիւր
աւետարանս
եւ
ո՛չ
մասնաւոր։
Եւ
դարձեալ
զորօրինակ,
գիր
մատանւոյն
մի
եւ
նոյն
կատարեալն
է
տպացեալ
յամեանայն
մոմս
կնքեալ
եւ
ոչ
աւելի
եւ
ո՛չ
նուազ։
Այսպէս
մի
եւ
նոյն
բանն
է
յիւրաքանչիւր
աւետարանս
ձեւացեալ,
եւ
ընդ
աջմէ
հօր
նստեալ.
եւ
ոչ
աւելի
եւ
ոչ
նուազ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
երեւի
ապա
թէ
նոյն
անձնաւոր
բանն
Աստուծոյ
է
յաւետարանս
խօսեցեալ.
յայնժամ
բազմացեալ
է
անձամբ
եւ
գոյութեամբ։
Ասեմք
առ
այս
թէ՝
մի
եւ
նոյն
անձնաւոր
բանն
Աստուծոյ
է
յաւետարանս
խօսեցեալ.
այլ
ոչ
է
բազում
անձն
եեւ
գոյութիւն
բանին։
Զորօրինակ,
մի
է
արեգակն
անձամբ
եւ
գոյութեամբ,
եւ
ի
բազում
լուսանցս
եւ
ի
հայելւոջ
երեւեալ
նոյն
մի
անձամբ
եւ
գոյութեամբ
եւ
ո՛չ
բազում։
Դարձեալ
զորօրինակ,
մարմինն
Քրիստոսի
մի
եւ
նոյն
էր
ի
խաչին
բեւեռեալ,
եւ
մի
եւ
նոյն
մարմին
է
ի
բազում
նշխարս
միաւորեալ
եւ
ո՛չ
բազմացեալ.
զի
նոյն
է
գոյուցութիւն
հացին
եւ
գոյացութիւն
մարմնոյն
Քրիստոսի։
Այլ
որոկն
եւ
պատահմունքս
ցուցանեն
այլ
եւ
այլ։
Նմանապէս
եւ
Բանն
Աստուծոյ
մի
եւ
նոյն
է
անձամբ
եւ
բնութեամբ
ի
գոյացութեան
իւրում,
եւ
ի
գիրս
աւետարանաց
գրեալ։
Զի
բազմանայ
եւ
ի
միութեան
մնայ,
բովանդակի
անբովանդակապէս.
եւ
բաժանի
անբաժանապէս.
որ
է
մի
եւ
նոյն
տեսակաւ
եւ
գոյացութեամբ
որպէս
ցուցաւ։
Եւ
թէ
ոք
առիցէ,
զնոյնութիւնն
ընկալայ.
այլ
ինձ
այսպէս
թուի
թէ
աւետարանս
բանն
է
Քրիստոսի,
եւ
Քրիստոս
Բանն
Աստուծոյ.
ապա
ուրեմն
եւ
աւետարանս
բան
է
բանին։
Պատասխանեմք
թէ՝
նման
է
այնմ
որ
ասեն
թէ՝
բան
Աստուած
է
պատկեր
հօր,
եւ
մարդն
ի
պատկեր
բանին։
ապա
մարդն
ո՛չ
է
պատկեր
Աստուծոյ,
այլ
պատկեր
պատկերի։
Որպէս
գրեալ
է
ի
գիրս
պարապմանց
այսպէս.
եթէ
մարդն
պատկեր
է
բանին՝
եւ
Բանն
Աստուած.
ապա
եւ
մարդն
է
պատկեր
Աստուծոյ։
Նմանապէս
եւ
առ
այս
ասեմք,
թէ
ո՛չ
ինչ
է
զանազանութիւն,
զի
յորժամ
աւետարանն
բանն.
Քրիստոս
է
ճշմարիտ,
եւ
Քրիստոս
Աստուած
է
ճշմարիտ,
ապա
ուրեմն
աւետարանն
Բանն
Աստուծոյ
է
ճշմարիտ։
Որպէս
խօսեցաւ
Հոգին
Սուրբ
ի
մարգարէսն.
եւ
Հոգին
Սուրբ
Աստուած
է
ճշմարիտ.
ապա
եւ
խօսեցեալքն
ի
հոգւոյն
սրբոյ
ճշմարիտ
խօսք
է
Աստուծոյ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
որպէս
մի
բանն
Աստուծոյ.
զի
ահա
բանն
մարմնացեալ
էր.
եւ
հայր
բանիւ
վկայեաց
ի
վերայ
որդւոյն.
եւ
անյարմար
է
ինքն
ինքեա
վկայել։
Ասեմք
առ
այս,
թէ
յԵրրորդութիւնն
Սուրբ
մի
է
բանն
եւ
իմաստութիւնն
եւ
բնութիւն
եւ
կեանք
եւ
ներգործութիւն
եւ
այլն
ամենայնի.
բաց
յառանձնութենէն
որ
է
ծնօղ
ծնեալ
եւ
բղխեալ։
Արդ՝
յորժամ
ամենայնի
ինչ
նոյնէ
Սուրբ
Երրորդութեանն,
որով
յայտ
է՝
թէ
հայր
խօսի,
եւ
թէ
որդի,
եւ
թէ
հայր
խօսի,
եւ
թէ
որդի,
եւ
թէ
Հոգին
Սուրբ,
մի
եւ
նոյն
բանիւն
խօսին.
ապա
ուրմն
ոչ
է
անյարմար
եթէ
հայր
նոյն
բանիւն
վկայեսցէ
ի
վերայ
որդւոյ.
զի
որդի
եւ
հայր
նշանակէ
զյատկութիւն
անձանցն։
Դարձեալ
յայտնապէս,
զի
բանն
միացեալ
ի
մարմնի՝
էր
անբաժանաբար
ի
հայր.
որպէս
առ
մեզ
ներտրամադրեալս
բան
եւ
գրեալն
ի
թղթի։
Արդ՝
ոչ
է
անյարմար
եթէ
հայր
անբաժանելի
բանիւն
վկայեսցէ
բանին
որ
է
ի
մարմնի։
Զորօրինակ,
յորժամ
վկայեսցէ
թագաւորն
ներտրամադրեալ
բանիւն
ի
վերայ
գրեալ
բանին
իւրոյ
եթէ՝
ստուգապէս
սա
է
իմ
գիր
եւ
բան։
Այսպէս
հայր
վկայէ
ի
վերայ
որդւոյ։
Վասն
Բազմութեան
Գրոց
եւ
Բանից
Հարց.
Վասն
է՞ր
այսչափ
ամենայն
գիրք
եւ
բանք
եւ
խրատք
գերալ
եղեն։
Պատասխան.
Վասն
երից։
Նախ
վասն
տգիտութեան.
Բ
վասն
փոփոխման.
Գ
վասն
հիւանդութեան։
Արդ՝
տգիտութիւն
բնական
է
մարդոյ.
փոփոխումն
ստացական.
եւ
հիւանդութիւն
դիւական։
Վասն
առաջնոյն
գիտելի
է,
զի
դիւրին
է
զգազանս
ընտելացնել,
քան
զտգէտ
անձն
ի
գիտութիւն
ածել։
Նոյնպէս
վասն
երկրորդին
գիտելի
է,
զի
որպէս
զփայտ
թիւրութեամբ
պնդեալ՝
դժուարին
է
ուղղել.
նոյնպէս
զչար
սովորութիւն
մարդկան
դժուարին
է
փոփոխել։
Վասն
երրորդին
գիտելի
է,
զի
գոյ
հիւանդութիւն
մարմնոյ,
գոյ
եւ
հիւանդութիւն
հոգւոյ։
Եւ
որպէս
անչափ
են
սպեղանիք
եւ
դեղք
բժշկականք
մարմնոյ
ի
բազում
եւ
զանազան
ծաղիկս
խոտոյ
եւ
յարմատս.
ի
տերեւս
ի
պտուղսս.
եւ
յայլսն.
զի
սոքա
յայտնեն
զբազմութիւն
հիւանդութեանց
մարմնոյ։
Նոյնպէս
եւ
անչափութիւն
բանից
եւ
խրատուց
հարց
եւ
իմաստնոց
Գիրք
Սուրբք՝
հին
եւ
նոր
կտակարանք
ցուցանեն
զանչափ
հիւանդութիւն
հոգւոյ.
զի
սոքօք
առողջասցին։
Եւ
վասն
հիւանդութեան
ասասցի
յռաջիկայդ
ի
ԼԶ
գլուխն
ի
Բ
համարն
գիտ։
