Ո՞րն
է
Է
ազգն
զոր
Է
պորտ
կոչեմք։
Պատասխանի.
Գիտելի
է,
զի
նախ
առաջին
բաժանի
ազգն
ի
բնականն
եւ
յօրինակացն՝
եւ
ի
հոգեւորն։
Արդ՝
բնականն
է
մարմնոյն.
ե
ւ
օրինացն
խնամում.
եւ
հոգեւորն
որդեգրութեամբ.
վասն
զի
ունիմք
զմարմին
եւ
հոգի
եւ
օրէնք։
Արդ
մարմնոյ
ազգն
բաժանի
յերեք
դէմս.
ի
վերձ
ի
վայր,
եւ
ի
կողմն։
Ի
վերն
այսպէս։
Առաջինն
մեք,
եւ
հայրն,
եւ
պապն
մեր.
հօր
պապն,
եւ
պապու
հայրն,
եւ
պապուն,
եւ
ապ
պապան.
որ
է
Է։
Նմանպէս
եւ
ի
մօր
կողմն։
Իսկ
ի
վայր
ի
խոնարհ,
Առաջինն
մեք,
եւ
որդին,
եւ
թոռն.
եւ
թոռին
որդին.
եւ
թոռին
թոռն.
եւ
նորա
որդին.
եւ
թոռնիայն.
որ
է
Է։
Իսկ
ի
կողմանէ,
որպէս
եղբայր
եւ
քոյր
մեր,
եւ
նոցին
ծնունդքն։
Եւ
հօր
եղբարյ,
եւ
քոյր.
եւ
մօրաքոյր,
եւ
եղբայր.
եւ
ծնունդք
նոցա
մինչեւ
յեօթն
ազգն։
Այս
է
մին
եղանակ
Է
պորտից
պարզապէս։
Երկրորդ
եղանակն
այսպէս։
Զի
Բ
են
հայր
եւ
մայր
մեր.
եւ
Բ
ծնունդ
որդին
եւ
դուստրն.
եւ
Բ
եղբայրն
եւ
քոյրն.
եւ
մեք
ի
մէջն
Է
երորդ։
Երրորդ
եղանակն
այսպէս։
Զի
հայրն
եւ
որդին
եւ
թոռն
որ
է
Գ,
եւ
թոռին
թոռն
որ
է
Գ
որ
լինի
Է,
եւ
ելր
արեանակցութեան։
Չորրորդ
եղանակն
այսպէս։
Զի
Դ
ազգակցութիւն
մարմնական.
զի
մարմինն
է
ի
չորից
տարերց։
Եւ
երեքն
հոգեկան.
զի
հոգին
եռամասնեայ
է։
Եւ
սոքա
լինին
Է
ազգ
ըստ
մեծին
Ներսէսի։
Հինգերորդ,
ի
նորս
Զ
ազգ
է
որպէս
ասէ
մեկնիչն
վարդան
այսպէս։
Զի
Դ
ծնունդ
ի
մէջն
է
ըստ
չորից
տարերց
կատարման։
Եւ
առաջին
ծնօղն
ուստի
յառաջ
եկին
Դ
ծնունդքն.
եւ
Ե
երորդն
որ
լինի
խնամութիւն.
լինի
այս
Զ
ազգ։
Այս
բնական
ազգակցութիւն
եւ
աստիճանք
օրինացն։
Իսկ
օրինացն
է
խնամութեամբ։
Զի
օտար
ազգք՝
միջնորդութեամբ
փեսային
եւ
հարսին
որ
են
մի
մարմին,
լինին
եւ
նոքա
մի
ազգ։
Եւ
որպէս
ի
մէջ
արենազբգացն
ո՛չ
լինի
խնամութիւն
մինչեւ
ի
չորրորդ
ծնունդն։
Նոյնպէս
եւ
ի
մէջ
խնամոցն
ո՛չ
լինի
այլ
խնամութիւն՝
մինչ
ի
Դ
ազգն։
Իսկ
հոգեւոր
ազգն
է
կրկին,
նախ
աւաղնին
ծննդեամբ.
եւ
երկրորդն
որդեգրութեամբ.
որպէս
Մովսէս
եղեւ
որդէգիր
դստերն
փարաւօնի։
Արդ՝
հասարակ
կանոնք
այսպէս
եդին
հարքն
սուրբք։
Եթէ
ի
հոգեւոր
ազգն
ո՛չ
լինի
խնամութիւն
մինչ
ի
Գ
ծնունդն
այսպէս։
Զի
կնքահայրն
եւ
սանամայրն
ծնունդ
մի.
եւ
նոցա
զաւակն
Բ.
եւ
նոցա
թոռն
Գ.
եւ
չորսն
որ
է
թոռին
թոռն
լինին
խնամիք։
Որոյ
պատճառէ.
զի
հոգին
Եռամասնեայ
է.
այսինքն
բան՝
ցասումն
եւ
ցանկութիւնն։
Վասն
որոյ
երբ
յերեք
ազգն
ժամանէ
վճարին
Գ
մասունքն։
Իսկ
որդէգիրն
որ
բանիւ
եւ
կամօք
լինի,
ոչ
լինի
խնամիք
մինչ
ի
կրկին
ծնունդն.
վասն
զի
բանից
եւ
կամաց
են
զաւակք։
Եւ
բանն
կրկին
է
այսինքն
ներտրամադրեալն
եւ
յառաջ
բերեալն.
նոյնպէս
եւ
մասունք
մտացն
իմացումն
է
եւ
կամքն։
Իսկ
օրինաց
ազգն
որ
են
խնամիքն,
եւ
բնականն
որ
են
մարմնականքն,
ոչ
լինին
խնամիք
մինչ
ի
Դ
ծնունդն։
Վասն
զի
մարմինն
ի
չորից
տարերց
է.
եւ
ի
Դ
ծնունդս
փոխին
Դ
արիւնք
տարրականք
ըստ
տայսմ
օրինակի։
Զի
եղբայրն
եւ
քոյրն
ունին
զբոլոր
արիւն
ծնողին.
եւ
նոցա
որդին
որ
է
թոռն
հօրն՝
ունի
զկէս
արեանն.
եւ
թոռին
որդին
զերրորդ
մասն.
եւ
թոռին
թոռն
զչորրորդ
մասն։
Եւ
աստ
վճարեցաւ
արիւնն
եւ
այգն.
յետ
նոցա
ի
Ե
երորդ
ծնունդն
խնամութիւն
լինի։
Նոյնպէս
եւ
օրինաւոր
ազգն
խնամութեան,
պահի
մինչ
ի
Դ
ծնունդն։
Զի
եւ
նա
եւս
մարմնոյ
եւ
արեանն
ազգակից
լինի։
Այսքան
առ
այս։
Հարցումն.
Վասն
է՞ր
ի
հին
օրէնս
եդաւ
յուր
ազգէն
առնուլ
հարսն,
եւ
ի
նորս
յօտար
զզգէ.
Պատասխանի.
Ի
հին
օրէնս
եդաւ
յազգէն
իւրմէ
առնուլ
կին,
զի
անխառնակ
եւ
անշփոթ
երեւեսցի
մարդանալն
բանին
յազգէն
Յուդայ.
որպէս
ասացաւ
ի
վերոյ
ի
Լ
գլուխն,
Գ
համարն։
Իսկ
ի
նորա
յօտար
ազգս
առնել
խնամութիւն,
զի
սէրն
սփռեսցի
եւ
տարածեսցի
ի
բազում
ազգս։
Վասն
որոյ
յօտար
ազգէ
լինի
խնամիք.
եւ
յօտարէն
հոգեւոր
որդիք։
Դարձեալ՝
Բանն
Աստուծոյ
փեսայ
կոչի
հարսին
եկեղեցւոյ.
եւ
զօտար
բնութիւնս
մարդկան
միաւորեաց
ընդ
ինքեան։
Յայսմանէ
ուսեալք
ազգ
քրիստոնէից
յօտար
ազգէ
առնեմք
զհարսն։
Այլ
որպէս
ի
հինն
ոչ
առնէին
ընդ
հեթանոսացն
խնամութիւն
որք
չէին
թլփատեալք։
Նոյնպէս
եւ
մեք
ո՛չ
առնեմք
խնամութիւն
ընդ
այլազգիս
որք
ո՛չ
են
մկրտեալք։
Հարցումն.
Մա՞րթ
է
աւելի
քան
զմին
կին
առնուլ՝
թէ
ոչ.
Պատասխանի.
Մին
կին
է
միոյ
առն
օրինադրեալ
եւ
ոչ
աւելի,
յաղագս
բազում
պատճառի։
Նախ՝
զի
մին
կին
ետ
Աստուած
մին
մարդոյն
Ադամայ՝
ի
յօգնութիւն.
նոյնպէս
եեւ
ամնեցուն
օրինադրեաց։
Երկրորդ,
զի
մի
կող
է
էառ
եւ
ի
նմաէ
շինեաց։
Երրորդ,
զի
ասէ
«եղիցին
երկունքն
ի
մարմին
մի».
Եւ
ոչ
երեքն,
կամ
բազումք։
Չորրորդ,
ի
բնութենէ
իրացն
յայտ
է.
որպէս
ասէ՝
«արու
եւ
էգ
արար
զնոսա»։
Հինգերորդ,
զի
զոյգ
զայգ
արար
զնոսա.
որպէս
ասէ՝
«զոր
Աստուած
զուգեաց՝
մարդ
մի
մեկնեսցէ»։
Վեցերորդ,
զի
եւ
առաջին
ծնօղքն
եւ
հարք
թէպէտ
աւելի
կին
առ
նուին
վասն
զաւակաց,
այլ
հարսանիսն
կրկնեալ
ո՛չ
ընթերցեալ
լինի։
Եօթներորդ,
զի
եւ
Քրիստոս
ո՛չ
ընդ
բազում,
այլ
ընդ
մի
Կաթուղիկէ
եկեղեցի
միաւորի։
Այսպէս
եւ
աստուածային
օրինօք
մի
այր
ընդ
միոյ
կնոջ
զուգաւորի
եւ
ընկերակցի։
Իսկ
այժմ
ի
մէջ
քրիստոնէից՝
ի
մեռանիլ
միոյն՝
միւսն
եւս
ածեն.
եւ
ո՛չ
է
աստուածային
հրաման,
այլ
առաքելական
ներումն
ի
դեղ
անժուժկալութեան.
զի
մի
ի
պոռնկութեան
անդունդս
կործանեսցին։
Իսկ
որ
երկրորդ
կրկնի,
ի
պոռնկութեան
սակի
գրի
ի
իկանոնս
սրբոց
հարց։
Հարցումն.
Վասն
է՞ր
պոռնկութիւն
այժմ
արգելեալ
է։
Զի
ահա
նահապտքն
բազում
կանաս
առին
եւ
հարճ
եւս։
Եւ
դարձեալ
գործս
այս
լրումն
է
աստուածային
հրամանին
որ
ասէ
«աճեցէք
եւ
բազմացարուք»։
Պատասխանի.
Ասեմք
թէ
սակաւ
հեշտութիւն
կապեցաւ
յամուսնութիւնն,
նախ՝
զի
արք
վասն
նորա
ի
զազիր
տեղիսն
խոնարհեսցին.
եւ
ապա
կանայք
զծանրութիւն
երկանցն
կրեսցեն։
Եւ
հեշտութիւնն
է
վասն
որդէծնութեան,
եւ
որդէծնութիւնն
վասն
հեշտութեանն,
կամ
ի
պաշտօնն
Աստուծոյ։
Եւ
է
որդէծնութիւնն
բարի,
եւ
հեշտութիւն
չար։
Արդ՝
նահապետքն
առնութիւնն
բազում
կանայս
վասն
որդէծնութեան
եւ
լրման
մարմնաւոր
օրհնութեանն։
Իսկ
ի
նորս
փոխեցաւ
ի
հոգեւոր
օրհնութիւն
եւ
ծնունդ.
եւ
զմարմնաւորն
ի
սկզբան
չափաւորն
կապեաց.
որպէս
Ադամ
եւ
Եւա։
Իսկ
պոռնկութիւնն
ի
բնական
օրէնս
եւ
ի
գրաւորն
եւ
ի
նորս
խոտեալէ։
Նախ՝
զի
միայն
զհեշտ
ցանկութիւնն
սիրեն
հանապազ.
ինքն
եւ
գործակիցն
իւր։
Եւ
երկրորդ,
ընդդէմ
օրինացն
Աստուծոյ
կորուսանի
բեղնաւորիլն
վասն
յաճախ
սերմանցն։
Վասն
այն
խոտեալ
է
եւ
պիղծ
յամենայն
օրէնս։
Այսքան
առ
այս։
