Զի՞նչ
է
որ
ասէ
տեսիլն,
«կթեա՛
զխաղողն
եւ
արկ
ի
հնձանն
Աստուծոյ
ի
մեծ»։
Պատասխան։
Այգի
եւ
հնձան
զչարս
օրինակէ
եւ
երբեմն
զբարիս.
որպէս
այն
«յայգւոյն
սոդոմայ
էր
տունկ
նոցա.
եւ
խաղող
դառնութեան».
այս
չարացն
է։
Եւ
«այգի
յեգիպտոսէ
փոխեցեր».
այս
բարեացն
է։
Նոյնպէս
եւ
հնձան
ասի
չարացեւ
բարեաց։
Եւ
չարաց
հնձանիմանի
եռակի։
Նախ՝
կոչի
սիրտ
եւ
անձինք
մեղաւորաց,
ուր
ժաղովին
ամենայն
գործք
չար
որ
է՛
խաղող
դառնութեանեւ
ունակացեալ
պահէ
յինքեան.
եւ
հեշտութեամբն
ճմլէ
հանապազ
եւ
արբենայ
մեղացն
գինով։
Երկրորդ՝
կոչի
հնձան
ցասմանն
Աստուծոյ.
որպէս
ա
սէ
մարգարէն,
«ո՞չ
այս
ամենայն
ժողովեալ
պահի
ի
գանձի
իմում»։
զի
որպէս
ի
հնձանիամբարեալ
է
ի
գիտութիւն
Աստուծոյ՝
մեղաւորացն
պատիժ.
որ
հեղու
ի
վերայ
նոցա.
ըստ
մարգարէին
«տեղասցէ
ի
վերայ
մեղաւորաց
որոգայթ
հուր
եւ
ծըծումբ»։
Զայսմանէ
ասէտեսիլն
«կոխեսցէ
զնա
հնձան
գինւոյ
բարկութեան
Տեառն
ամենակալի»։
Երրորդ՝
կոչի
հնձան
դժոխքն.
ուր
ամբարիշտքն
ժողովին
եւ
ճմլին.
որպէս
ա
սէ
տեսիլն,
«եւ
կոխեցաւ
հնձանն
արտաքոյ
քաղաքին.
եւ
ելանէր
արիւն
ի
հնձանէն»։
Զի
արտաքոյ
երկնային
քաղաքին
Երուսաղէմի
է
տանջանաց
տեղի,
ուր
մեղաւորքն
ժողովին։
Այս
է
հնձան
մեծ
որ
զամենայն
մեղաւորս
ընդունի
յինքեան։
Եւ
այսպէս
երեքին
սոսքա
կոչին
չարացն
հնձան։
Նմանապէս
եւ
բարեացն
հնձանասի
եռակի։
Նախ
կոչիհնձան
նախածանօթ
տեսութիւն
Աստուծոյ.
ուր
ընտրէ
եւ
ժողովէ
զսուրբս
իւր
յառաջքան
զլինիլն
իւրեանց.
ըստ
առաքելոյ
«յառաջ
քան
զլինլն
աշխարհի
ընտրեաց
զմեզ
եւ
կոչեաց
եւ
արդարացոյց»։
Երկրորդ
կոչի
հնձան
արքայութիւն
երկնից.
ուր
ժողովին
պսակք
եւ
փառք
զանազան
հանգստեան
սրբոց
զոր
պատրաստեալ
է
Աստուած
սիրելեաց
իւրոց
ըստ
առաքելոյ։
Երրորդ
հնձան
է
իւրաքանչիւր
սիրտ
եւ
անձինք
արդարոց.
որ
հաստատեալ
է
հաւատով
յորթն
ճշմարիտ
եւ
պտղաբերէ
զողկոյզ
բարեաց.
եւ
չարչարանօք
ճմլէ
յինքեան
զուրախարարն
գինի
հրեշտակաց
եւ
մարդկան։
Եւ
այսոքիկ
բարեացնեն
հնձան։
Եւ
եօթնրորդ
կոչի
հնձան
եկեղեցի
սուրբ.
ուր
ամենայն
առաքինութիւնք
մեր
ժողովին.
որ
ճմլէ
ապաշխարութեամբեւ
բաշխէ
զգինի
շնորհաց.
եւ
վասն
այսմ
հնձանի
ասէ
Եսայի,
«գուբ
հնձան
փորեցի
ի
նմա»։
Ութերորդ՝
հնձան
կոչի
եւ
աւազանն
սուրբ.
զի
ի
նմա
ճմլին
եւ
կորնչին
ամենայն
մեղք
մեր.
«լուացեալ
արեամբ
խաղողոյ
զհանդերձս
մեր»
եւ
զարդարեալ
պէս
պէս
պարգգեւօք
շնորհաց
հոգւոյն։
Իններորդ՝
կոչի
հնձան
եւ
խաչն
փրկական.
յորում
ողկոյզն
անապական
ճմլեցաւ
եւ
ետ
մեզ
ուրախարար
գինի
զանապական
ճմլեցաւ
եւ
ետ
մեզ
ուրախարար
գինի
զանապական
արիւնն
իւր։
Եւ
զայսմ
հնձանէ
ասէր
Եսայեաւ,
«հնձան
հարի
միայն
եւ
ի
հեթանոսաց
ո՛չ
ոք
էր
ընդիս»։
Տասներորդ,
ասի
հնձան
եւ
կտակարանքն
սուրբ.
ուր
հին
եւ
նոր
իմաստութիւն
ժողովեցաւ
ի
խառնարանին
գինւոյ։
յորմէ
բաժակէ
արբին
առաքեալքն
ի
սուրբ
վերնատունն.
եւ
արբուցին
ամենայն
տիեզերաց.
զորմէ
ա
սէ
մարգարէն
«բաժակ
քո
անապակ
արբեցոյց
զիս»։
Մետասաներորդ,
հնձան
կոչի
եւ
հաւատն
սուրբ.
զի
ի
նա
հաւաքի
ամենայն
բան
եւ
գործք
մեր.
եւ
ճմլեալ
այսինքն
քննեալ՝
լինի
գինի
ուրախարար
Աստուծոյ
եւ
հրեշտակաց։
Երկոտասաներորդ,
հնձան
կոչի
եւ
վերջին
օր
դատաստանին.
զի
անդ
հաւաքին
ամենայն
բարիք
եւ
չարք
եւ
գործք
նոցին.
եւ
չարքն
ճմլեալ
ատաքսին
ի
տանջանս,
եւ
բարիքն
ի
կեանս։
Այսքան
առ
այս։
Վասն
Ծխոյն
Հարց։
Զինչ
է
որ
ասէ
«ծուխն
նոցա
ելցէ
յաւիետան»։
Պատասխան։
Ծուխն
առ
զանազանս
զանազան
իմանի։
Զի
ծուխ
խնկոցն
ի
վերայ
սեղանոյն,
Նախ
նշանակէ
սեղանն
զՔրիսոս.
եւ
ծուխն
զաղօթս
սրբոցն.
զոր
արծարծէ
հօրի
հոտ
անուշից։
Երկրորդ,
նշանակէ
զծածուկ
սէր
սրտին.
որպէս
ծուխն
զհուր։
Իսկ
ծուխն
յերեսացն
Աստուծոյ,
Նախ
նշանակէ
զահագին
սպառնալիք
բարկութեան
տանջանացն.
որպէս
նախ
է
ծուխն
քան
զհուր,
եւ
սպառնալիքն
քան
զտանջանս։
Կամ
ցուցանէ
զչափով
տանջանս
մեղաւորացն.
որք
չափով
աստ
տանջին,
չարփով
կրեն
զհանդերձեալ
պատիժն.
զի
ընդ
պակասիլ
ծխոյն՝
եւ
հուրն
նուազի։
Իսկ
որ
ասէ
«լցաւ
տաճարն
ծխով»։
Նախ
ցուցանէ
զմեղս
անհաւատիցն
լցեալ
զտաճար
ներողութեան
Աստուծոյ.
զի
լցեալ
եւ
յաղթահարի
ողորմութիւնն
յարդարութենէն։
Երկրորդ՝
զտանջօղ
բարկութիւն
զոր
ածէ
ի
վերայ
մեղաւորաց։
Իսկ
որ
ասէ
«ծուխ
նոցա
ելցէ
յաւիտեան»,
նախ
կոչէ
զներքին
խորոց
հառաչանս
տանջելոցն։
Եւ
երկրորդ
զանընդմիջաբար
այրեցումն
հրոյն.
որպէս
նիւթ
փայտի
մերձեցեալ
ի
հուր։
Անվախճան
է
Հուրն
Հարց։
Վասն
է՞ր
հուրն
անվախճան։
Պատասխան։
Վասն
չորից։
Նախ՝
զի
այրեցումն
բաժանի
ի
լուսոյն
եւ
մնայ
անփոփոխ
ի
հուրն։
Երկրորդ
վաասն
ժամակին.
զի
փոխեալ
է
ի
յաւիտեան։
Երրորդ՝
զի
նիւթ
հրոյն
եւ
այրելիքն
որ
աէ
աղտ
մեղացն՝
նաեւ
մեցաւորքն՝
են
յաւիտենական։
Չորրորդ՝
զ
իբորբոքումն
բարկութեաեն
Աստուծոյ
է
յաւիտենական։
Անհանգիստ
է
Տանջանքն
Հարց։
Զի՞նչ
է
որ
ասէ
տեսիլն,
«ո՛չ
հանգչին
ի
տանջանս.
ո՛չ
զտիւ
եւ
ո՛չ
զգիշեր»։
Պատասխան։
Վասն
չորից
անհանգիստ
տանջին
մեղաւորքն
յաւիտեան.
որպէս
տեսանի
ի
մարմնաւոր
տանջանացս։
Նախ՝
զի
կամ
ննջելով
հանգչին
տանջանացն.
իսկ
անդ
հատեալ
է
քուն
յաչաց
նոցա։
Երկրորդ՝
կամ
մահուամբ
զերծանին.
իսկ
անդ
բարձեալ
է
մահ.
զի
«խնդրեսցեն
ասէ
զմահ
եւ
ո՛չ
գտցեն»։
Երրորդ՝
կամ
գործիք
տանջանացն
նուազին.
իսկ
անդ
հուրն
է
յաւիտենական
որ
ոչ
պակասի։
Չորրորդ՝
կամ
տանջօղն
դադարի.
իսկ
անդ
հրամանն
Աստուծոյ
է
տանջօղ
որ
ո՛չ
երբէք
դադարի։
Ապա
յայտ
էթէ
ո՞րպէս
անանգիստ
տանջանք
դատապարտելոցն։
