Վասն
է՞ր
ամենայն
տունկք
բոլորաձեւ
բուսանին։
Պատասխան։
Նախ՝
զի
սերմնական
զօրութիւնն
է
ի
մէջն
բնաւորեալ.
ուստի
բոլորապէս
եւ
հաւասար
տայ
շարժիլ
տնկոյն։
Դարձեալ՝
զի
տնկականն
վերափչումն
է
օ
դոյն
հանդերձ
խոնաւութեամբն
երկրի.
վասն
որոյ
բոլորաձեւ
արտաքս
գայ
եւ
լինի
ծառ։
Եւ
այդպէս
պտուղքն
բոլորապէս
կատարին։
Հարցումն։
Վասն
է՞ր
ամենայն
բոյսք
զձեւն
զառ
ի
վեր
ունին։
Պատասխան։
Նախ՝
զի
օդն
վերընթա՛ց
է
եւ
քարշէ՛
ի
վեր
եւ
աճէ՛։
Երկրորդ՝
զի
ջե
րմութիւն
լուսաւորացն
սնուցանէ
եւ
զառ
ի
վեր
քարշէ։
Երրորդ՝
զի
կարօտ
է
երկնային
մարմնոցն.
վասն
այն
ի
վեր
ընթանայ։
Չորրորդ՝
ցուցանեն
զստեղծօղն
իւրեանց
յերկինս
գոլ.
վասն
այն
ի
վեր
ճեպին։
Հարց։
Վասն
է՛ր
բոյսք
փութով
աճին
եւ
դալարին
քան
զտունկ
եւ
զծառ։
Պատասխան։
Կրկին
է
այսմ
պատճառ.
Նախ՝
զի
բոյսք
եւ
խոտք
մերձ
են
երկրի.
զշարժումն
նորա
դիւրաւ
ընդունին։
Իսկ
ծառք
միջնորդութեամբ
այտին
ի
հեռուստ
ընդունին։
Երկրորդ՝
որք
երկարակեացք
են՝
որպէս
տունկք,
յապաղելով
աճին
եւ
յա՛մբ
ծնանին։
Եւ
սակաւակեացքն
փութով.
որպէս
ն
արին
խօտն,
մանուշակն,
եւ
այլն։
Հարց։
Վասն
է՞ր
կոչին
ծառ։
Պատասխան։
Նախ՝
զիծառայք
են
միշտ
վասն
այլոց.
որպէս
մարդս
միշտ
տէր
է.
եւ
անասունքն
տէր
եւ
ծառայք.
զի
ծառայք
են
մարդկան,
եւ
տէր
բուսոց.
իսկ
բոյսք
եւ
տունկք
միշտ
ծառայք
են։
Երկրորդ՝
կոչին
ծառք,
այսի
նքն
ծուռք.
զի
ընդ
դէմ
են
ձեւոյ
աշխարհիս
եւ
մարդոյն։
Զի
մարդն
ունի
զգլուխն
ի
վեր
որպէս
երկինքն.
եւ
զոտքն
ի
վայր
որպէս
երկիրս.
վասն
որոյ
ամենայն
ծորմունք
բնականապէս
զառիվայր
հոսին.
իսկ
ծառն
ծռեա
ունի
զգլուխն
ի
վայր,
եւ
զոտսն
ի
վեր.
կամ
թէ
ծռեալ
ունի
զոտս
եւ
զստեղունս
յայ
կոյս
եւ
յայն
կոյս։
Երրորդ՝
կոչին
ծերք.
զի
ծե՛րք
են
եւ
ի
սկզբանէ՛
եղեալք
յարարչադիր
հրամանէն,
թէ.
«Բղխեսցէ
երկիր
ծառ
պտղաբեր
»
եւ
այլն։
Նմանապէս
եւ
կոչին
փայտ.
զի
ի
փտելոյ
եւ
յապականելոյ
գոյանան
այսպէս.
յորժամ
բորբոսի
երկիր՝
նա՛
զարմատն
ի
վայ
ր
արձակէ
եւ
զբոյսն
ի
վեր։
Եւ
նոյնպէս
զգայական
մարմինք
ի
փտելոյ
եւ
յապականութենէ
գոյանան.
վասն
այն
եւ
դարձեալ
ապականին։
