Ո՞րպէս
մեծութիւն
մեղաց։
Պատասխանի.
Ոմանք
բազում
եղանակս
ասեն.
այսինքն
Պատճառաւ
մեծ.
որպէս
մեղք
արուսեկին.
Հասարակութեամբ
որպէս
Ադամայն։
Տգեղութեամբ
որպէս
Յուդային։
Դժուարաթողութեամբ,
որպէս
մեղքն
որ
ընդդէմ
հոգւոյն
սրբոյ։
Կամ
վտանգաւ.
որպէս
տգիտութիւնն։
Անանջատութեամբ.
որպէս
ագահութիւնն.
Դիւրասահութեամբ.
որպէս
գիճութիւնն։
Դժուարայաղթութեաբ.
որպէս
հպարտութիւն։
Մտակուրութեամբ.
որպէս
բարկութիւնն։
Կամ
բարկացուցանելով
զԱստուած.
որպէս
կռապաշտութիւն.
եւ
այլք
այլ
ինչ
ասեն։
Այլ
ես
հաւանիմ
որք
ասեն
Ժ
գոլ
զմեծութիւն
մեղաց.
եւ
այն
համեմատի
ընդ
Ժ
ստորոգութիւնն։
Նախ՝
ըստ
գոյացութեան
եւ
ըստ
տեսակին։
Զի
մարդն
է
տեսակ
եւ
տեսակն
գոյացութիւն.
ըստ
գոյացութեանն
այսպէս։
Զի
Ժ
պատուիրանքն
եւ
Է
մահու
չափ
մեղքն
են
ըստ
գոյացութեան
մեղք.
որպէս
մի
շնարն
եւ
մի
գողանարն
եւ
մի
սպպանանելն
եւ
մի
սուտ
վկայերն։
Եւ
թէ
Բ
մարդ
գործեն
զմեղս
զայսոսի,
սպանանելն
մեծ
է
Ք
զսուտ
վկայելն.
եւ
այլն
նմանապէս։
Երկրորդ
ըստ
որոկին.
որպէս
թէ
Բ
մարդ
գործեն
զորովայնամոլութիւն։
Մինն
կամէր
լնուլ
զպէտս
իւր
եւ
անգիտութեամբ
անկաւ
յորովայնամոլութիւն.
եւ
մինն
յօժարութեամբ
եւ
փափագանօք
անկաւ։
Այն
որ
փափագանօք
անկաւ։
Այն
որ
փափագանօք
անկաւ՝
մեծագոյն
է
քան
զմիւսն։
Նոյնպէս
եւ
զամենայն
մահու
չափ
մեղս
իմասցիս։
Այլ
եւ
որա՛կ
է
կամաւն
եւ
ակամայն.
գիտութեամբն
եւ
անգիտութեամբ.
կարողութեամբ
եւ
տկարութեամբ
եւ
այլն։
Երրորդ,
ըստ
քանակին
այսպէս.
զի
ոմն
մի
մի
գործեաց
զպոռնկութիւն,
եւ
ոմն
Ռ։
Այն
որ
բազում
գործեաց՝
մեծեաց՝
մեծագոյն
պատժի
քան
զմիւսն։
Չորրորդ
ըստ
առընչին.
այսինքն
թէ
առ
ինչ
իրք
գործ
է
զմեղքն.
զի
մարդն
Դ
դիմօք
գործէ
զմեղս.
այսինքն
դիմաց
Աստուծոյ,
դիմաց
եկեղեցւոյ,
դիմաց
ընկերին,
դիմաց
իւր
անձինն։
Որ
ի
դիմաց
Աստուծոյ
լինի՝
ասէ
աւետարանն
«ամենայն
մեղք
թողցի
մարդկան.
բայց
հոգւոյն
սրբոյ
հայհոյութիւնն
մի
թողցի»։
Ահա
որ
մեծ
է
քան
զամենայն
մեղք։
Նոյնպէս
եւ
եկեղեցւոյն
քան
զայլն։
Հինգերորդ
ըստ
ուրին.
թէ
ուր
գործեն
զմեղքն.
կամ
ի
վանք,
կամ
յեկեղեցի
որ
է
տուն
Աստուծոյ։
Կամ
ի
գեօղ,
կամ
ի
քաղաք,
կամ
ի
պոռնկատուն։
Որ
յեկեղեցին
գործէ՝
մեծ
է
քան
զայլն։
Վեցերորդ
ըստ
երբին.
այսինքն
թէ
ե՞րբ
գործեն
զմեղքն.
ի
տղայութեան,
թէ
ի
ծերութեան
որ
մեծ
մեղք
է։
Ի
սոսկ
աւուրս,
թէ
ի
տէրունական
տօնս.
զի
որ
ի
տօնս
մեղք
գործէ,
առաւել
պատժի
քան
զմիւսն։
Նոյնպէս
եւ
Կալն
եւ
Ունելն
զամենայն
մահու
չափ
մեղս.
թէ
գործեալ
է
եւ
թողեալ։
Զի
որ
հաստատեալ
է
մեղքն
յինքն,
առաւել
մեղանչէ։
Նոյնպէս
Առնելն
կամ
Կրել.
ընդ
դէմ
բնութեանն
առաւել
ծանր
է
քան
որ
առնէ
եւ
կրէ
ըստ
կարգի
բնութեան։
