Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Յետ այսորիկ հարցանելի է զեկեղեցական կատարմանքս մեր.
       Հարցումն.
       Զի՞նչ նշանկէ եկեղեցին։
       Պատասխանի.
       Եկեղեցին մի անուն է եւ Բ իրս նշանակէ. զշինեալն եւ զշինօղսն։ Մինն բնակութիւնն, եւ միւսն բնակեալն. ոոր է ժողովուրդ եւ ժողովարան։ Զի եկեղեցին ժողովոյ է անուն. որպէս հրամայեաց Աստուած Մովսէսի՝ «եկեղեցացո զժողովուրդն ի դուռն խորանին»։ այսինքն ժողովեա։ Որ եւ զեկեղեցւոյ անունս Աստուած կոչեաց յառաջագոյն։ Արդ՝ Բ եկեղեցոյս մին է անուն. եւ ունին բազում բաղդատութիւն ըստ մի անուանն։ Նախ՝ որպէս նա ի քարանց եւ յայլ նիւթոց է ժողովեալ. Այսպէս եւ մարդս եկեղեցի՝ յոսկերաց եւ յերակաց եւ ի մսոյ։ Կամ ի զանազան դիմաց եւ ազգաց. որպէս այր, կին, ծեր, տղայ, ժողովեալ կոչի մի եկեղեցի։
       Երկրորդ, որպէս նա եռայարկեան խորան, որ է գաւիթն, եւ մէջն եւ բեմն։ Եւ մարդս է եռայարկեան։ մարմինն արտաքին. եւ հոգին ի միջին. եւ ի մացումն առաջին։
       Երրորդ՝ ձեւն խաչանման. յարեւելս գմբէթա յարդ։ Եւ մարդս խաչաձեւ է. եւ յարեւելս երկրպագեմք ուստի ակն ունիմք գալստեան փրկչին. որպէս լուսանցն յարեւելից։ Եւ գմբէթն զվերինն խորհիլ ուր Քրիստոս նսստի ընդ աջմէ Աստուծոյ։
       Չորրորդ, սա կոչի տաճար Աստուծոյ եւ բնակարան. ըստ այնմ «Տէր ի տաճար սուրբ իւր»։ Եւ «դուք տաճար Աստուծոյ կենդանւոյ էք» ասէ առաքեալն. «եւ հոգի Աստուծոյ բնակեալ է ի ձեզ»։
       Հինգերորդ, ի սմա երկոտասան քարինք հիմնարկեալք. եւ ԲԺան լուսանցոյց ի խորհուրդ մարգարէիցն եւ առաքելոցն. որք հիմունք են եկեղեցւոյ եւ լոյս ծագօղք։ Եւ ի մեզ ԲԺ ան անդամք մարմնոյ եւ ԲԺան դրունք զգայութեանց. որպէս Բ աչք. ականջք. պինչք. բերան. եւ այլն։
       Վեցերորդ, ի սմա կրկին դրունք ի հարաւ եւ յարեւմուտս, որ նշանակէ զդուռն ողորմութեան եւ զդուռն արդարութեան Աստուծոյ, հարաւոյն եւ արեւմտիցն։ Զի ողորմութիւնն ի կողմանէ յորժամ անտես առնէ զմեղս՝ դուռն է հարաւոյն։ Եւ արդարութիւնն դէմ յանդիման որ ուղղութեամբ դատէ՝ դուռն է արեւմտեան։ Իսկ ի մեզ դուռն մարմնոյս որ յերկիր եւ ի խաւար հայի, արեւ մտեանն է։ Եւ դուռն մտացն որ յերկինս եւ ի լոյս հայի, հարաւայինն է։
       Եօթներորդ՝ ի սմա Է խորհուրդ եկեղեցւոյ ներգործի. եւ ի մեզ կատարի եւ կրի։ Զի մեք կատարեմք զխորհուրդս. եւ ի մեզ կրեմք դարձեալ։ Որպէս մկրտութիւնն. դրոշմն. պատարագն. եւ այլն։
       Ութներորդ, սմա անուն կոչի եկեցեցի, այսինքն զոր կամիս լիցի, ե դուստր Սիօնի։ Եւ եկեղեցի սուրբ. հարսն անախտ. եւ դշխոյ անարատ ընդ աջմէ փեսային Քրիստոսի։ Ըստ այնմ «կացցէ դշխոյ ընդ աջմէ քումմէ ի հանդերձս ոսկէ հուռս զարդարեալ եւ պատճուճեալ»։ Այլ եւ սա մայր կոչի հոգեւոր ծննդոցս։ Եւ մեք մայր եւ մեք մայր եւ ծնօղ հոգեւոր զաւակացս բարեաց։
       Իններորդ, ըստ մասին ի սմա խաչն փրկական։ Եւ ի մեզ խաչ չարչարանացն Քրիստոսի եւ մահ։ Ի սմա սեղան սրբութեան։ եւ ի մեզ սիրտ սուրբ սեղան նուիրանաց։ Աստ անարիւն պատարագն մատչի։ Եւ ի մեզ բանեղէն պատարագն հոգին եւ մարմին միշտ նուիրեալ կենդանի։ Աստ Գ դասք պաշտօնէից։ Պետաց, Քահանայից, եւ Սարկաւագաց։ Եւ ի մեզ իշխանականն, եւ իմացումն, եւ խորհուրդ բարեաց։ Աստ աւետարանն։ Եւ ի մեզ գրեալ պատուիրանքն։ Աստ բուրվառ խնկոց։ Եւ ի մեզ բուրումն աղօթից։ Աստ լոյսն վառեալ։ եւ ի մեզ լոյս խղճի մտաց. եւ Հոգին Սուրբ անշէջ. «մի՛ շիջուցանէք ասէ զՀոգին Սուրբ»։
       Տասներորդ, սա սրբի ջրով եւ օծանի, եւ ապա է եկեղեցի։ Իսկ մարդս եկեղեցի, մկրտի ջրով եւ դրոշմի սուրբ մեռոնաւ, եւ ապա լինի եկեղեցի եւ ժողովուրդ Քրիստոսի. որպէս ասացաւ ի վերոյ ԼԱ գլուխն, Գ համարն։