Զի՞նչ
կապելն
եւ
արձակելն։
Պատասխանի։
Կրկին
իշխանութիւն
է
զոր
ունի
քահանայն.
զի
կապելն
որոշելն
է.
սարկաւագին
որ
որոշէ
զանմաքուրն
յեկեղւոյ։
Իսկ
արձակելն
որ
է
մերաւորել
եւ
հաղորդել՝
է
յատուկ
քահանային։
Այլ
վերնագոյն
է
քահանայն.
վասն
որոյ
ունի
զկրկինն։
Սոքա
են
Բ
սուրքն
բաւական
որ
ասաց
Պետրոս
«են
աստ
Բ
սուրք»։
Եւ
սոքա
են
սուր
երկսայրիք
տուեալ
ի
ձեռս
քահանայից
զինուորաց
Քրիստոսի.
զի
յաջ
եւ
յահեակ
հարցեն.
այսինքն
զսատանայ
եւ
զչարսն
ի
մարդկանէ
որք
հակառակին
բարեաց։
Դարձեալ
զհերձուածօղս
եւ
զհեթանոսս.
որք
ընդդէմ
հաւատոց
եւ
գործոց
զինին։
Այլ
գիտելի
է,
զի
քահանայն
զինուոր
է.
ոչ
զոր
ինքն
կամի
եւ
ախորժէ
զայսն
կապէ
եւ
արձակէ.
այլ
զոր
հաճոյ
է
զօրավարին
Քրիստոսի։
Զի
քահանայն
արդարութեանն
Աստուծոյ
հրեշտակ
է.
այսինքն
յայտնօղ
եւ
թարգման.
ըստ
այնմ
«հրեշտակ
Տեառն
Աստուծոյ
ամենակալի
է».
ըստ
յայտնութեան
կամաց
Տեռան
պարտ
է
որոշել
կամ
լուծանել։
Յայս
միտս
Տէրն
յորժամ
խոստացաւ
տալ
զիշխանութիւնս
Պետրոսի՝
ասէ
«մարմին
եւ
արիւն
ո՛չ
յայտնեաց
քեզ.
այլ
հայրն
իմ
որ
յերկինս
է».
Եւ
յորժամ
առաքելոցն
ետ՝
նախ
փչեաց
ի
նոսա
զՀոգին
Սուրբ,
եւ
ապա
ետ
իշխանութիւն
կապելոյ
եւ
արձակելոյ։
Որ
նշանակէ
թէ
ի
յայտնութենէ
Աստուծոյ
եւ
ի
շարժմանէ
Հոգւոյն
Սրբոյ
պարտ
է
ներգործել
զայդ
իշխանութիւն։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
ապա
թէ
զամենայն
ոք
առ
հասարակ
կապէ
կամ
արձակէ,
այսինքն
օրհնէ
կամ
անիծանէ,
ո՞չ
կատարի։
Ասեմք
թէ
ոչ։
Նախ՝
թէ
անկարգաբար
կապէ.
որպէս
քահանայ
զեպիսկոպոս
կամ
զկաթողիկոսս.
կամ
սարկաւագ
զքահանայ.
այս
ոչ
կատարի։
Որպէս
Դիմոփիլոս
կիսասարկաւագ
զքահանայ
ոմն
արտաքսեաց
յեկեղեցւոյ.
զոր
յանդիմանէ
սուրբն
Դիոնէսիոս
յութերորդ
թուղթն
իւր։
Երկրորդ՝
թէ
զանպարտս
անիծէ։
Երրորդ՝
վասն
ախտի.
այսինքն
փառաց
կամ
մախանաց.
կամ
ագահութեան
ընչից.
կամ
այլ
ինչ
այսպիսեացս.
ոչ
կատարին
կապանքն։
Զի
թէպէտ
քահանայն
եւ
բանքն
նոյն
է,
այլ
ոչ
գիտաւորութիւն։
Զոր
օրինակ,
քահանայ
ոք
ի
վաճառանոցն
ի
բազում
հացս
եւ
ի
գինիս
ասասցէ
«այս
է
մարմին
իմ
եւ
արիւն
իմ,
»
ոչ
կատարի.
զի
ոչ
ունի
զդիտաւորութիւն։
Նոյնպէս
եւ
աստ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
անպատշաճ
է
Աստուծոյ
իշխանութեանն
անկատար
մնալ։
Ասեմք
առ
այս
թէ՝
անկատար
մնայ
ըստայնմ
որ
ի
յանիծելն
ո՛չ
կատարի.
այլ
ըստորում
դառնայ
ի
յանիծօղն
կատարի։
Ըստ
Սողոմոնի
«որպէս
թռչուն
ի
բունոյ
դադարի,
այնպէս
են
եւ
անէծք
անզգամի»։
Նոյնպէս
եեւ
արձակելն
այսինքն
օրհնելն
ոչ
կատարի.
թէ
այնպէս
անկարգաբար
իցէ։
Որպէս
թէ
զվերնագոյնն
կամ
զանարժանս
կամ
վասն
ախտի
ինչ
օրհնել
կամ
ձեռնադրել։
Այլ
զոր
հոգին
յայտնեսցէ
զարժանիսն՝
նմա
կատարի։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
Աստուած
վերնագոյն
է
եւ
հանապազ
օրհնեմք
զնա,
այլ
եւ
զսուրբ
նորա։
Ասեմք
առ
այս,
թէ
օրհնելն
կրկին
է.
այսինքն
առ
վերինս
եւ
առ
ներքինս։
Վերինն
որ
առ
Աստուած
եւ
առ
սուրբս,
երբեմն
յայտնաթիւն
լսի։
Երբեմն
գոհութիւն
եւ
բարեբանութիւն։
Երբեմն
մաղթանք
եւ
աղաչանք։
Եւ
այսպէս
հանապազ
օրհնել
պարտ
է
զԱստուած.
ըստ
որում
«օրհնեցից
զՏէր
յամենայն
ժամ
զի
մեզ
է
շահ
եւ
օգուտ։
Այլ
եւ
զայս
սրբապէս
եւ
մի
անարժանութեամբ.
զի
ասէ
նոցա
«ընդէ՞ր
բնաւ
պատմես
զարդարութիւն
իմ»
եւ
այլն։
Նոյնպէս
եւ
առ
Սուրբս
օրհնութիւն։
Իսկ
առ
ներքինս
օրհնելն՝
իշխանութիւն
եւ
շնորհաց
տալն
թարգմանի.
որ
քահանայն
կամ
եպիսկոպոսն
տայ.
որպէս
ցուցաւ
ի
վերոյ
ի
ԻԳ
գլուխն,
ՀԵ
համարն։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
թ
վասն
ախտի
կամ
ագահութեան
զանարժանս
ձեռնադրեն՝
ո՞չ
կատարի։
Ասեմք
առայս,
թէ
ձեռնադրելն
իցէ
անարժան՝
ոչ
առնու
շնորհս.
այլ
դատապարտի
ինքն
եւ
ձեռնադրօղն.
զի
զսրբութիւն՝
շանց
ետ.
Իսկ
թէ
ձեռնադրօղն
իցէ
անարժան,
միայն
ինքն
ոչ
օգտի.
այլ
դատապարտի.
իսկ
շնորհն
կատարի
ի
յընդունօղն։
Որպէս
մինչ
անարժան
քահանայն
պատարագէ,
այլքն
հաղորդին
սրբութեան.
այլ
ինքն
դատապարտի։
Իսկ
թէ
երկոքին
եւս
իցեն
անարժանք,
շնորհն
ոչ
ինչ
է
օգուտ։
Այլ
դատապարտութիւն
լինի
երկոցունցն։
Զոր
օրինակ,
արեգական
լոյսն
տկար
աչաց
վնասիչ
է
եւ
ոչ
օգուտ.
եւ
ջուր
չորացեալ
տնկոյ։
Նոյնպէս
եւ
զամենայն
օրհնելիս
իմա։
Արժանաւորքն
օրհնել
պարտին.
եւ
զարժանաւորս.
եւ
արժանապէս։
Եւ
արտաքոյ
սոցա
անկատար
է
օրհնելն
կամ
արձակելն։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
յայտնեա
ապա
զո՞րս
պարտ
է
կապել
կամ
արձակել։
Ասեմք,
եթէ
որք
ի
հաւատս
ունին
թիւրութիւն.
որպէս
հարձուածօղք
եւ
վնասիչք
եկեղեցւոյ.
եւ
որք
ի
զազիր
վարս
պղծեալեն
գործովք
եւ
վնասեն
զինքեանս.
եւ
անզեղջք
են
առ
երկոսին.
յետ
մի
անգամ
եւ
երկիցս
խրատելոյ,
որոշեսցին
յեկեղեցւոյ
եւ
պատժեսցին։
Ըստ
այնմ
«երթայք
յինէն
անիծեալք
ի
հուրն
յաւիտենից»։
Նոյնպէս
եւ
որք
անբիծ
են
հաւատովք
եւ
սուրբ
գործովք.
եւ
կամ
որք
զղջացեալ
յետս
դառնան
ի
մեղաց
եւ
ի
հերձուածողաց.
նոցա՛
է
արձակումն
եւ
օրհնութիւնն.
Եւ
բաց
յայսցանէ
եւ
արտաքոյ
սոցա,
ո՛չ
օրհնութիւն
եւ
ո՛չ
անիծանին.
ո՛չ
կապին
եւ
ո՛չ
արձակին։
Այլ
որ
այպէս
իրաւամբք
կապասցի
որպէս
յԱստուծոյ
շարժեալ։
Իսկ
որ
անհնազանդ
է,
Աստուծոյ
է
անհնազանդ։
Ըստայնմ
«որ
զձեզ
արհամարհ
է
զիսս
արհամարէ»։
Եւ
տե՛ս,
զի
սսիմէին
որքան
յամեաց
ի
քաղաքն
ըստ
հրամանի
սողոմոնի
ո՛չ
մեռաւ
զերիս
ամս։
Եւ
յորժամ
ել
արտաքոյ
քաղաքին
թողեալ
զկապանս
սողոմոնի՝
սպանաւ։
Այսպէս
լիցի
ամենայն
անհնազանդ
կապեալ.
վասն
որոյ
այնպիսին
կրկին
ունի
պատիժ։
Մին
զկապանաց,
եւ
միւսն
զհակառակութեան։
Նոյնպէս
եւ
հնազանդեալքն
արձակման՝
կրկին
պսակեսցին։
Իսկ
կապելն
ի
դէմս
մեղացնէ
եւ
մեղսասիրաց.
որպէս
Տէր
մեր
ընդ
խաչափայտին։
Եւ
արձակելն
ի
դէմս
շնորհաց
է
եւ
սրբոց։
Դարձեալ՝
կապի
մեղքն,
եւ
լուծեալ
ազատի
անձն
որ
կապեալն
էր։
Դարձեալ
ի
պատիժս։
Եւ
նախ
մաքրելն
է
ի
մեղաց,
եւ
ապա
լուսաւորելն
ի
շնորհաց։
Զոր
օրինակ՝
նախ
լինի
սարկաւագ,
եւ
ապա
քահանայ։
Եւ
որպէս
նախ
զգայականն
եւ
ապա
բանականն։
Եւ
նախ
զօրութեամբ,
եւ
ապա
ներգործութեամբ։
Ըստ
այսմ
կարգի
նախ
կապելն
է
եւ
ապա
արձակելն.
որպէս
ասաց
Պետրոսի։
Այլ
սոքա
ամենեքեան
նախկին
եւ
պատուականք
են.
այսինքն
քահանայ
քան
զսարկաւագ.
եւ
բանական
քան
զգայական.
եւ
ներգործութեամբ
քան
զօրութեամբ։
Այսպէս
արձակելն
քան
զկապելն։
Վասն
որոյ
ի
վերնատունն
յորժամ
փչեաց
յառաքեալսն՝
նախ
ետ
զարձակելն
եւ
ապա
զկապելն։
Իսկ
յերկրի
եւ
յերկինս,
այսինքն
ի
կեանս
եւ
յետ
մահու։
Դարձեալ՝
երկրիւ
զգործ,
եւ
երկնիւ
զպատիժնէ
իմանալ։
Դարձեալ՝
յերկրի
ի
կատարմանէ,
եւ
յերկինս
ի
սկզբանէ
իշխանութեանն.
եթէ
կապելն
եւ
եթէ
արձակելն։
Եւ
գիտելի
է,
թէ
քահանայոմն
զժողովուրդ
իւր
կապիցէ,
այլ
քահանայ
ո՛չ
կարէ
արձակել։
Եւ
թէ
եպիսսկոպոս
զիւր
քահանայն
կապէ,
այլ
եպիսկոպոս
ո՛չ
կարէ
արձակել։
Նոյնպէս
եւ
աթոռակալքն
որ
ի
չորս
աթոռս,
այլ
զայլոց
վիճակեալ
ո՛չ
կարէ
կապել
եւ
ո՛չ
արձակել։
Նոյնպէս
եւ
ի
նոյն
աթոռն,
վերջինն
զառաջնոյն
ո՛չ
կարէ
փոխել
կանոնս
եւ
զկարգ։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
այլավիճակք
այլ
եւ
այլ
աթոռոց
ճշմարիտ
երեւի
զի
ինքնագլուխք
են։
Իսկ
ի
համակարգսն
վերջինն
զառաջնոյն
ընդէ՞ր
ոչ
փոխէ
զկանոնսն։
Ասեմ
առ
այս,
եթէ
համակարգ
եւ
համ
իշխանք
են
վերջինն
ընդ
առաջնոյն
ի
կարգել
եւ
ի
յուղղել.
այլ
ո՛չ
ի
թիւրել
եւ
ի
քակել.
զի
առաջնոյն
աւանդապահէ
վերջինն
նոյն
մտօք
եւ
նոյն
կամօք։
Յաղագս
որոյ
ո՛չ
կարեմք
զառաջնոյն
հայարպետաց
կարգ
կամ
զկանոնս
զպահք
կամ
զայլ
ինչ
թիւրել
եւ
փոխել։
Այլ
կարէ
յաւելուլ
ի
նոյն
տեսակն
ուղղութիւն
եւ
կարգ։
Որպէս
որք
յԵփեսոս՝
զնիկիականն
ուղղութիւն
ո՛չ
քակեցին.
այլ
ի
նոյն
տեսակ
նոր
կանոնս
կարգեցին
ի
հաւատս
ուղիղ։
Վասն
որոյ
զայս
Գ
ժողովքս
տիեզերական
եւ
միմեանց
համաձայն
ընդունիմք.
այլ
զքաղկեդոնին
ո՛չ
ընդունիմք,
զի
ընդ
դէմ
է
առաջնոցն
եւ
կաքտումն
դաւանութեան
տօնից
կարգաց
եւ
կանոնաց
ամենայնիւ։
Եւ
դարձեալ
կարէ
վերջինն
զառաջնոյն
թիւրութիւնն
ուղղել
եւ
զանիրաւ
կապեալն
արձակել.
որպէս
աստուածաբանն
Գրիգոր
զԱրիանոսացն։
Եւ
սուրբն
Յոհան
Օձնեցին
զԵզր
կաթողիկոսին
եւ
զայլոցն
որք
թիւրեալք
էին
զկնի
քաղկեդոնի։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ,
այս
առաջնոյն,
զի
վերջին
կարէ
ուղղել.
այլ
ո՛չ
կարէ
թիւրել։
Իսկ
համակարգ
քահանայք
կամ
եպիսկոպոսք
զնոյն
ոմն
ընդէ՞ր
ոչ
կապեն
կամ
արձակեն։
Ասեմք
առ
այս,
եթէ
համակարգ
են
քահանայք
կամ
եպիսկոպոսք
են
քահանայք
կամ
եպիսկոպոք
որպէս
առաքեալքն.
այլ
ունին
զվիճակ
եւ
ժողովուրդ
այլեւ։
Զի
եպիսկոպոսն
փեսայ
է
եւ
վիճակն
հարսն.
նա
միայն
իշխէ։
Իսկ
քահանայս
դնէ՝
որ
խոստովանահայր
է
եւ
գիտէ
զկարն
եւ
զորքանն
մեղաց։
Եւ
զոր
նա
կապէ,
այլքն
ո՛չ
արձակեն։
Որպէս
որ
կապեաց
զհոգիս
ի
մարմնի՝
նա
արձակեսցէ։
Եւ
դարձեալ՝
որպէս
Բանն
Աստուծոյ
անէծ
Ադամ,
նոյն
բանն
դարձեալ
օրհնեաց
մարմնովն.
թէպէտ
մի
է
գործ
Երրորդութեան։
Եւ
որպէս
Եղիա
որ
կապեաց
զերկինս
եւ
փախեաւ
ի
Սիդոն։
Նոյն
նմա
հրամայեաց
Աստուած
բանալ
զերկինս։
Նմանապէս
եւ
այս։
Այլ
անիաւ
կապեալն
արձակեսցի.
եւ
կապօղն
պատժեսցի.
ոչ
միայն
ի
համակարգից,
այլ
եւ
ի
ներքնոց։
Այս
քան
առ
այս։
