Զի՞նչ
է
անճառելի
Աստուածաբանութիւն.
եւ
զի՞նչ
ճառելի։
Պատասխան։
Անճառելի
է
բնութեան
եւ
էութեանն
բան.
եւ
ճառելի
են
անուանքն։
Դարձեալ՝
անճառելի
է
անհ
աղորդն
եւ
գերազանց
որոշումն
անեղին։
Եւ
ճառելի
է
յառաջ
ճառագայթեալ
հաղորդութիւնն
ամենայն
եղելոց։
Հարց։
Վասն
է՛ր
է
բնութիւնն
Աստուծոյ
անգիտելի։
Պատասխան։
Վասն
կրկին
պատճառի։
Նախ՝
զի
եղականք
ամենայն
չափաւորեալ
գոյացան.
եթէ
իմանալիք
եւ
եթէ
զգալիք։
Իսկ
բնութ
իւնն
Աստուծոյ
անե՛ղ
է.
եւ
զի
անե՛ղ
է՝
անչա՛փ
է։
Իսկ
չափաւորութիւնն
զանչափութիւնն
ո՛չ
կարէ
չափել։
Երկրորդ՝
զի
տեսութիւն
մտաց
հասարակի
ընդ
գոյութեան
էութեան.
եւ
ուր
եզերի
բնութիւն՝
անդ
եւ
մտաւորութիւն։
Յայտ
ուրեմն
է,
զի
որ
ի
վեր
է
քան
զէութիւն,
ի
վե՛ր
է
քան
զգիտութիւն։
Յաղագս
որոյ
եւ
անանուն
է
Աստուած.
զի
անունն
զբնութիւնն
յայտնէ.
որպէս
մարդ։
Իսկ
բնութիւնն
Աստուծոյ
անյայտ
է
եւ
անգիտելի։
Հարց։
Ո՞րպէս
անգիտութեամբ
գիտէ
լի
է
Աստուած։
Պատասխան։
Կրկին
է
անգիտութիւնն.
մինն
է
ի
հեղգութեան
ուսման։
Եւ
այսպիսի
տգիտո
ւթիւնս
խաւա՛ր
է
մտացն
եւ
կուրութիւն։
Եւ
է
Դարձեալ՝
անգիտութիւն՝
յորժամ
զմիտս
տարածեմք
յամենայն
եղեալս
եւ
զնա
ոչ
գտանեմք,
ժողովեմք
ի
մինն
որ
արտաքոյ
է
սոցա.
եւ
այնպէս
անգիտութեամբ
ճանաչի
Աստուած։
Հարց։
Տգիտութիւն
ո՞րպէս
խաւար
է
մտացն։
Պատասխան։
Զոր
օրինակ,
զգալի
խաւարս՝
մարմնո՛յ
աչացն
է։
Նոյնպէս
եւ
տգիտութիւնն
մտա՛ցն
է
խաւար
եւ
մոլորութիւն.
եւ
կապ.
եւ
ծանրութիւն.
եւ
անջատօղ.
եւ
տգեղութիւն։
Զի
խաւարի
միտքն.
եւ
մոլորի՛
իմացումն.
եւ
կապի
ընդարձակ
տեսութիւնն.
եւ
ծանրանայ
թեթեւութիւնն.
եւ
անջատի
ի
բազումս.
եւ
տգեղանայ
պատկերն։
Իսկ
սուրբ
գիտութիւնն
ընդ
դէմ
այսմ
լուսաւորէ՛
զմիտս
եւ
ուղղէ՛.
եւ
ընդ
արձակէ
զտեսութիւնն
եւ
թեթեւացնէ
առ
վերինն.
եւ
ժողովէ
ի
մինն.
եւ
կատարէ
զպատկերն։
