Որո՞վ
զանազանին
եւ
հաւասարին
բացբարձականքն
եւ
ուրացականքն.
զի
մի
եւ
նոյն
երեւին։
Որպէս
յորժամ
ասեմք
բառնալով՝
ո՛չ
է,
ո՛չ
բան,
ո՛չ
միտ,
ո՛չ
որդիութիւն,
ո՛չ
հայրութիւն.
եւ
այլն։
Նոյնպէս
որք
ուրանան
եւ
ասեն,
ո՛չ
է
Աստուած
Քրիստոս.
ո՛չ
է
հայր.
ո՛չ
է
որդի։
Ապա
ուրեմն
մի
եւ
նոյն
է
վասն
Բ
պատճառի։
Նախ՝
զի
նոյն
ուրացական
մասնիկն
այն՝
այսինքն
ո՛չն՝
ներգործէ՛
զուրացումն
եւ
զբառնալն։
Երկրորդ՝
զի
ընդդիմակ
բառնալոյն՝
դրութիւնն
է.
եւ
ընդ
դիմակ
ուրացութե
ան՝
խոստովանութիւնն։
Ա՛րդ՝
մի
եւ
նոյն
է
դրութիւնն
եւ
խոստովանութիւն.
ապա
մի
եւ
նոյն
է
բառնալն
եւ
ուրանալն։
Պատասխան։
Ո՛չ
են
մի
բացբարձականքն
եւ
ուրացականքն։
Նախ՝
զի
ուրացականն
ըստ
պակասութեան
է.
որ
ասէ
ո՛չ
է
Աստուած
Քրիստոս.
այսինքն
պակա՛ս
է
եւ
ո՛չ
է
Աստ
ուած.
եւ
ո՛չ
է
հայր.
եւ
ո՛չ
որդի։
Իսկ
բացբարձականն
ըստ
գերազանցութեան
է.
զի
գերազանց
բան
է՝
եւ
գերագունակ
միտ.
եւ
գերագոյն
եւ
առաւել
հայր՝
եւ
որդի.
եւ
ո՛չ
ըստ
մեր
կարգիս
որպէս
մեր
բանս
է
եւ
միտք։
Երկրորդ՝
ուրացականն
ընդ
դէմ
էութեան
եւ
փառացն
Աստուծոյ
է.
զ
ի
զէութիւն
եւ
զփառս
Աստուծոյ
ուրանալ
տայ։
Իսկ
բացբարձականքն՝
ո՛չ
զէութիւն
կամ
զփառս
Աստուծոյ
բառնայ,
այլ
զոր
յետ
էութեանն
Աստուծոյ
է
եւ
ի
նմանէ
ստեղծեալ՝
եւ
զխոնարհութիւնսն
բառնայ։
Պատասխանեմ
առաջնոյն,
թէպէտ
մի
եւ
նոյն
ուրացական
մասնիկն
որ
է
ո՛չն՝
գործ
է՛
զուրացումն
եւ
զբառնալն,
այլ
ուրացումն
եւ
բառնալն
ո՛չ
է
նոյն։
Զի
բազում
պատահի
որ
գործին
նոյն
է
որպէս
ձեռն.
այլ
գործելն
ո՛չ
է
նոյն.
որպէս
կտրելն
եւ
կարելն։
Այսպէս
եւ
ոչն.
որպէս
անդ՝
ուր
ասէ
Արիստոտէլ.
«Ո՛չ
մարդ
»
որ
է
անորոշելի
անուն.
եւ
«Ո՛չ
նստի
»
որ
է՛
բացասութիւն.
եւ
ա՛յլ
է
անորիշ
անունն.
եւ
այլ
բացասութիւն
ստորասութեան։
Երկրորդին
պատասխանեմք
եթէ՝
ո՛չ
է
նոյն
դրութիւն
եւ
խոստովանութիւն։
Որպէս
յորժամ
ասեմք
դնելով
թէ՝
չա՛ր
է.
խաւա՛ր
է.
մե՛ղք
է.
ահա
այս
ուրացութիւն
է
եւ
պակասութիւն։
Եւ
յորժամ
ասեմք
ո՛չ
է
չար.
ո՛չ
է
խաւար.
ո՛չ
է
մեղք.
ահա
այս
խոստովանութիւն
է
եւ
ո՛չ
դրութիւն։
Ապա
ուրեմն
ա՛յլ
է
բացբարձականն
եւ
այլ
է
ուրացականն։
Այսքան
առ
այս։
