Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Որո՞վ զանազանի պատկեր եւ նմանութիւն։
      
       Պատասխան։ Զանազանի պատկեր. եւ նմանութիւն, որպէս մարդն եւ կենդանին։ Զի ամենայն մարդ ասի կենդանի. այլ ո՛չ ամենայն կենդանի մարդ։ Զի իր ինչ յաւելո ւ մարդն ի վերայ կենդանւոյն, որ է բանականն։ Նոյնպէս եւ ամենայն պատկեր ի հարկէ՛ ասի նմանութիւն. այլ ո՛չ ամենայն նմանութիւն է պաիկեր։ Զի ի վերայ նմանութեան իր ինչ յաւելու պատկերն՝ որ է նոյնութիւնն, եւ ապա է պատկեր։ Զի պատկերն հոմանուն է։ Եւ է որ նոյնութեամս է պատկեր. եւ է որ նմանութեամբ։
       Ա՛րդ՝ նոյնութեամբ պատկեր ասի միածին բանն՝ հօր. որպէս գրէ առաքեալն առ թեսաղոնիկեցիս. «Պատկեր հօր եւ կերպարան էութեան է Քրիստոս»։ Զի ո՛չ է ըստ նմանութեան պատկեր. այլ ըստ նոյնութեան բնութեանն։ Զոր օրինակ ո՛չ ասի մարդ մարդոյ նման գոլ ըստ մարդկութեան. վասն զի նոյնութիւն է եւ ո՛չ նմանութիւն. բայց ասի նման մարդ մարդոյ ըստ երեսացն եւ գունոյն եւ ձեւոյն նմանութեան։
       Իսկ մարդն ասի պատկեր Աստուծոյ ըստ նմանութեանն։ Վասն զի ո՛չ ունի զնոյն էութիւն. այլ զնմանութիւն Աստուծոյ։
       Զոր օրինակ՝ որդի թագաւորի պատկեր է թագաորին. զի բնութենակից է նմա։ Իսկ դրամն եւ տախհակն ուր գրեալ է պատկեր թագաւորին ըստ ձեւոյն. այլ ո՛չ ըստ բնութեանն։ Եւ դարձեալ՝ որպէս ձու հաւի եւ ձու քարեայ՝ նման ասին միմեանց, այլ ո՛չ պատկեր. զի ո՛չ են ի միմեանց ելեալ. եւ ո՛չ զնոյ ն էութիւն ունին։ Դարձեալ՝ պատկերն ի կերպարանն լինի առեալ. եւ նմանն ի յորակն քամ ի քանակն։