Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զի՞նչ նշանակէ ժամհարն։
       Պատասխանի.
       Ասի ի լրոյ եթէ՝ Նոյ արար փայտէ կոչնակ. եւ կոչեաց զկենդանիսն ի տապանն։ Եւ տապանն նշանակէ զեկեղեցի. որք ի ձայն ժամհարին ժողովին եւ ապրին ի ջուրց հեղեղաց մեղաց։ Այլ Մովսէս օրինադրեաց ի թիւքն առնել կրկին փողս արծաթի. եւ կոչեաց զնոսա փողս ազդեցութեան. որպէս դեռեւս գոն ի դրունս թագաւորաց կրկին փողք։ Եւ այն էր նշանակ չելոյ բանակին կամ ժողովելոյ իշխանացն. կամ ամսամտից եւ այլ տօնից նոցա։ Եւ նշանակէր կրկին փողն զերկու զանկակս, կամ զզանկակն եւ զժամահարն. կամ զփայտէն եւ զերկաթին։ Նոյնպէս եւ քահանայքն հնչէին ի հինն. որպէս այժմ ի յեկեղեցի ժողովեն ի յաղօթս հանապազորդ։ Դարձեալ ի խորհուրդ գոչման փողոյն այն որ ի բարձունս է. զի նախ յերկնից գոչէ փաղն Գաբրիէլի եւ ժողովէ զհոգիսն. եւ ապա ի յերկրէ յարուցանէ զմարմինս. որպէս այն որ հրեշտակապետն նստեալ ի վերայ վիմին փողէր զյարութիւնն Քրիստոսի։ Եւ ի կիրակէ Գ փող հնչէ ի գիշերի։ Նախ՝ նշանակէ զերեք ժամն. մէջ գիշերին, առաւօտին, եւ արեւագալն։ Երկրորդ՝ զի Գ են փողք տիեզերաց։ Նախ՝ մարգարէք. երկրորդ առաքեալքն. երրորդ հրեշտակապետին վերջին փողն։
       Երրորդ՝ զի երիցս գոչէ փողն։ Նախ զհոգիսն ի յերկնից կոչէ. եւ ապա զմարմինս ի հողոյ. եւ ապա յարուցեալ զհոգի եւ զմարմին ի դատաստան հրաւիրէ։ Եւ յայս միտս ի կիրակէ գիշերրն Գ անգամ աւետարան ընթեռնուն։
       Վասն Խնկոյ Հարցումն.
       Քանի՞ անգամ խունկ արկանեն յեկեղեցին։
       Պատասխանի. Ի հինքն Բ անգամ քահանայապետն եւ քահանայն յառաւօտն եւ յերեկոյն խնկարկէին. յորժամ դնէին զառաւօտու պատարագն ի սեղանն. նոյնպէս յերեկոյն ի դնել պատարագին եւ ի վառել աշտանակին լուսոյ։ Իսկ ի նորսս երեք անգամ է. այսինքն յառաւօտուն, եւ ի ճաշոյն, եւ յերեկոյն։ Եւ իւրաքանչիւրքն Գ Գ։ Զի յառաւօտն մին խնկարկի ի Տէր եթէ շրթունքն. եւ այն եւս Գ անգամ պար առեալ։ Եւ մի յօրհնութիւնն եւս Գ անգամ։ եւ մի ի փառք ի բարձունսն եւս Գ անգամ։ Եւ յերեքին յաւետարանսն մերձ կացեալ խնկօք բուրելեօք։ Իսկ եւ ի ճաշոյն պատարագն Գ անգամ։ Մին քահանայն. եւ Բ սարկաւագն։ Եւ նոյնպէս Գ անգամ յերեկոյն. ի լոյս զուարթն, եւ յուղղեցին, եւ յերեք սրբեանն. կամ յարձակմանն խնկարկեն ոմանք։