Ո՞րպէս
մի
է
Աստուած,
ըստ
այնմ.
«Տէր
Աստուած
քո
Տէր
մի
է
»
եւ
թէ.
«Մի
է
Աստուած
հայր,
եւ
մի
Տէր
Յիսուս
Քրիստոս»։
Պատասխան։
Գիտելի
է՝
զի
ա՛յլ
է
մինն,
եւ
այլ
է
միակն։
Զի
մինն
հասարակ
է.
եւ
միակն
մասնաւոր
եւ
առանձնակի։
Զի
ամենայն
միակ՝
մի
է.
այլ
ամենայ
ն
մի՛
միակ
ո՛չ
է.
որպէս
յորժամ
ասեմք՝
մի
հոտ.
մի
շեղջ.
Մի
լիտր.
այսպիսիքս
մի
են.
այլ
միակ
ո՛չ
են։
Իսկ
Աստուած
մի
կոչի։
Նախ՝
զի
ո՛չ
է
բազում,
այլ
մի։
Երկրորդ՝
զի
պա՛րզ
է
եւ
ո՛չ
բաղադրեալ։
Երրորդ՝
մի
է,
այսինքն
բոլոր
եւ
ո՛չ
մասն
եւ
անկատար։
Չորրորդ՝
մի
է
եւ
միակ.
զի
ո՛չ
բաժանի .
եւ
ո՛չ
քակտի։
Հինգերորդ՝
մի
կոչի.
որպէս
միակն
սկիզբն
է
թըւոց
եւ
ո՛չ
թիւ.
եւ
Աստուած
սկիզբն
է
արարածոց
եւ
ո՛չ
արարած։
Վեցերորդ՝
միակն
պատկելով
բազմանայ.
եւ
Աստուած
է
շարունակօղ
բազմութեան
էից։
Եօթներորդ՝
միակն
է
կատարումն
ամենա
յն
թըւոց.
եւ
ամենայն
գոյից
կատարումն
է
Աստուած։
Ութերորդ՝
մինն
պատկելով
առնէ
զտասն՝
եւ
զհարիւր՝
եւ
զհազար՝
եւ
զբիւրն.
եւ
զանթիւն։
Եւ
ի
իմոյն
Աստուծոյ
եղեն
Ժ
դասք
հրեշտակաց
ընդ
մարդկան.
եւ
հարիւր
գունդքն
ըստ
ոչխարաց
առակին.
եւ
Ռ
կենդանեաց
տեսակքն
որ
յերկրի.
եւ
բիւր
անկենդան
բուսոց.
եւ
անթիւ
գոյեղէնք։
Իններորդ՝
մինն
յայտնի
է
ի
տասն
եւ
ի
հարիւրն
եւ
ի
հազարն
եւ
ի
բիւրն
ընդ
աղօտ
եւ
ծածուկ։
Եւ
Աստուած
յայտնի
է
ի
բանականքս
իմացմամբ
եւ
պատկերաւ.
այլ
ի
կենդանիս
եւ
ի
բոյսս
եւ
ի
գոյսս
սակաւ
ինչ
նմանութեամբ։
Տասներորդ՝
որպէս
միակն
է
ի
ներքոյ
տասնեկին
եւ
հարիւրեկին
եւ
հազարեկին
եւ
բիւրեկին,
այսպէս
եւ
ի
վերոյ
նոցա՛
է։
Նմանապէս
եւ
արարիչն
Աստուած.
ներքոյ
եւ
հիմնէ
ամենեցուն
որ
կրէ
զամենայն
բանիւ
զօրութեան
իւրոյ։
Այլ
եւ
ի
վերո՛յ
եւ
գերազանց
է
ամենայն
արարածո։
Մետա
սաներորդ՝
որպէս
մինն
ի
բազումս
եկեալ
ընդարձակի.
եւ
ի
բազմաց
ի
մինն
ընթացեալ
նեղի։
Նոյնպէս
եւ
ի
միոյն
Աստուծոյ
իջեալ
յարարծս
ընդարձակի
տեսութիւն
մեր.
եւ
ի
սոցանէ
ի
նա
դարձեալ
նեղի։
Երկտասաներորդ՝
զի
ընդ
բազումս
բազմանայ,
եւ
ի
միութեան
իւրում
կայ
եւ
մնայ
ըս
տ
միոյն
օրինակի։
Այլ
եւ
զանազանի
ի
թըւոյ։
Նախ՝
զի
թիւն
պատահումն
է.
որ
ի
յԱստուած
ո՛չ
է։
Երկրորդ՝
թիւն
քանակ
է.
եւ
Աստուած
ո՛չ
չափի։
Երրորդ՝
թիւն
ընդ
գիտութեամբ
մեր
է.
իսկ
Աստուած
ընդ
գիտութեամբ
մեր
ո՛չ
պարունակի
որպէս
ասացաք։
Ապա
ուրեմն
ի
վեր
է
քան
զմի
եւ
զմիակ։
Դարձեալ
գիտելի
է՝
զի
կրկին
կերպիւ
առեալ
լինի
մինն։
Զի
է՛
մի՝
որ
սկիզբն
է
թըւոյ.
եւ
այսպէս
մի
ո՛չ
ասի
Աստուծոյ.
զի
այս
քանա՛կ
է.
եւ
պատահումն
ո՛չ
գոյ
յԱստուած։
Եւ
է
մի՝
որ
անդրադարձի
էի.
եւ
այսպէս
ասի
մի
Աստուած
իբր
թէ
է՛.
զի
պատահումն
ո՛չ
ցուցանէ։
Եւ
սահման
միոյն
է
այս.
մի
է
որ
յինքեան
անբաժանելի
է,
եւ
յայլմէ
բաժանեալ։
Եւ
էութիւնն
Աստուծոյ
ըստ
ինքեան
անբաժանելի
է ,
եւ
յարարածոց
բաժանեալ։
Հարց։
Ո՞րպէս
բազմանայ
եւ
բազմապատկի
Աստուած։
Պատասխան։
Նախ՝
զի
մի
անձն
հօր
բազմացաւ
ի
յանձն
որդւոյ.
եւ
բազ
մապատկի
ի
յանձն
հոգւոյն
սրբոյ։
Երկրորդ՝
բազմանայ
ի
նախագաղափարն.
եւ
բազմապատկի
յարարչագործութիւն
եղելոցս։
Երրորդ՝
բազմանայ
ի
յէութիւն
եղելոցս.
եւ
բազմապատկի
ի
կեանս.
ի
շնորհս.
եւ
յայլ
պարգեւս։
Չորրորդ՝
բազմանայ
ի
սեռս
եւ
ի
տեսակս.
եւ
բազմապատկի
դարձեալ
ի
տեսակս
եւ
յանհատս
նոցա։
Հինգերորդ՝
բազմանայ
ի
նախկինս
եւ
ի
սկզբնաւորս.
եւ
զբազմապատկի
յածանցեալս
ի
նոցանէ
եւ
յառաջ
եկեալս։
