Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Այսպէս երեւի թէ եւ դրախտին պտո ւղն նորն զհինն փոխէ՛։
       Պատասխան։ Եթէ յամենայն ամի նորն զհինն փոխէ, այս լինի կամ թափիլ պտղոյն ի ծառոյն. եւ կամ մնալ հինն ընդ նորոյն։
       Ա՛րդ՝ եթէ մնայ հինն ընդ նորոյն հանապազ. նա՛ ծանրանայ. եւ ո՛չ կարէ զայն քան ամաց բազմութիւն պտղոցն կրել, եւ այսպէս լինին ամե նայն ծառքն կոտորեալ եւ ապականեալ. իսկ թէ թափի հինն. այս լինի կամ յատակս ծառոցն ծորեալ եւ ապականեալ. եւ կամ ամենայն ամբարեալ եւ ժողովեալ եւ բարձրացեալ քան զծառս դրախտին որ է անպատշաճ։ Ապա ուրեմն համաձայնելի է մեզ Փիլոնի իմաստնոյ. որ անծորելի է ասէ պտուղն եւ անթափ տերեւն։
      
       Հարց։ Ո՞րպէս է, կերակրելի՝ թէ անծորելի է պտուղն։
       Պատասխան։ Չէ զարմանք հրաշիցն Աստուծոյ. որպէս ամենայն ըռնգունք զհոտն զգան, եւ աչք զգոյնն կրէ յինքն, եւ անծորելի եւ անպակաս են յենթակայէն։ Եւ որպէս ալիւրն ի սափորն եւ իւղն ի սրուակն կերակրել ի էր, եւ ոչ նուազէր առ Եղիայիւ։
      
       Հարց։ Ծառք դրախտին ո՞րպէս ըմպեն ջուր, թէ անապականք են։
       Պատասխան։ Որպէս լուսաւորք երկնից քարշեն յերկրրէ եւ ի ծովէ զհիւթ՝ եւ կերակրին եւ անապականք են։ Եւ որպէս հուր ճրագին զիւղն կերակրի, եւ ինքն ո՛չ առաւելու։ Նոյնպ էս եւ տունկք դրախտին ըմպեն զջուր գետոյն որ ոռոգանէ զդրախտն։
      
       Հարց։ Տկարանայ միտքս թէ յապականացու երկրէ է դրախտն եւ մասն է երկրի, ո՞րպէս է անապական։
       Պատասխան։ Թէպէտ ըստ նիւթոյն յապականացու երկրէ է, այլ ըստ կատարման յանապականութիւն փոխեցաւ։ Որպէս մարմինն Ադամայ յերկրէ է եւ անապական. եւ մանանայն յօդոյ եւ անապական. եւ յա՛յտ է ի մէջ սափորին։
       Եւ մարմինն Քրիստոս ի անապական է զոր ճաշակեմք։ Եւ որպէս ոսկին յերկրէ՛ է եւ անապական. եւ քարինք կարծրացաեալ ի հրոյ եւ անապական մնան։ Եւ որպէս կենդանւոյն մա՛սն է բոլոր մարմ նոյն՝ եւ լուսաւոր։ Նոյնպէս եւ դրախտն մասն է յապականացու երկրէ. եւ զանապականութիւն վիճակեալ։
      
       Հարց։ Վերջին հուրն ի կատարածի՝ զդրախտն փոփոխէ՞ թէ ոչ։
       Պատասխան։ Նախ՝ ասեմք թէ ո՛չ։ Զի որպէս ջրհեղեղն ո՛չ եմուտ ի դրախտն զի ո՛չ էր ապականեալ մեղօք։ Նոյնպէս եւ վե րջին հուրն նովին չափով հեղեղին ի նոյն տեղիսն ընթանայ։ Եւ զի ո՛չ է ապականացու դրախտն՝ եւ ո՛չ փոփոխի։ Զի երկիր անիծաւ եւ ապականեցաւ, եւ ո՛չ դրախտն։ Դարձեալ ասեմք թէ գոյացութիւն դրախտին սբ իր է։ Այսինքն նիւթ եւ ապականութիւն։ Ա՛րդ՝ վերջին հրովն յորում վառին եր կինք եւ երկիր, ըստ նիւթոյ մասին պարզի. այլ ըստ ապականութեանն մնայ անփոփոխ։ Նոյնպէս եւ ըստ թանձրութեանն։