Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
Ընդէ՞ր ո՛չ ասէք երկու բնութիւնս Քրիստոսի։
       Պատասխանի Ուղղափառացն։
       Զի մի՛ յատկասցին Բ անձինք ի Քրիստոս։ Զի թէ Բ բնութիւն բաժանեմք, ի հարկէ երկու անձն բաժանի։
       Հակառակն ասէ։ Ընդէ՞ր մարդն երկ ու բնութիւն է եւ մի անձն։
       Ուղղափառն ասէ։ Ո՛չ է մարդն Բ բնութիւն. այլ՝ մի՛ բնութիւն եւ մի անձն։
       Հակառակն ասէ։ Ի յերկուց զո՞րն ուրանաս եւ մի ասես բնութիւն։
       Ուղղափառն ասէ։ Ո՛չ ուրացմամբ, եւ ո՛չ կորուսմամբ. ա՛յլ՝ միաւորութեամբ մի բնութիւն։
       Հակառակն ասէ։ Բն ութեամբ ասես միաւորեալ՝ թէ անձամբ։
       Ուղղափառն ասէ։ Բնութեամբ միաւորեալ՝ եւ մի անձն կատարեալ։
       Հակառակն ասէ։ Ո՞րպէս ասես։
       Ուղղափառն ասէ։ Միաւորութիւնն Քրիստոսի ունի սկիզբն. եւ մէջ. եւ կատարումն։ Սկիզբն յերկուց բնութեանց. եւ մէջ՝ որ է՛ միաւորութիւնն մի բնու թիւն. եւ եզր եւ կատարումն՝ մի անձն։
       Հակառակն ասէ։ Ապա ընդէ՞ր ո՛չ ասէք մի անձն եւ Բ բնութիւն։
       Ուղղափառն ասէ։ Զի միաւորեալն ո՛չ երկատի. զի Բ բնութիւն ասել կամ իմանալ՝ երկատութիւն եւ բաժանումն է Քրիստոսի։
       Հակառակն ասէ։ Անձն բանին զմարդկային անձն էառ՝ թէ զբնութիւնն։
       Ուղղափառն ասէ։ Բանն Աստուած իւրով կատարելութեամբն էառ զմարդկայինս բնութիւն. զհոգի եւ զմարմին եւ զմիտս. եւ միաւորեալ ընդ իւրում Աստուածութեանն՝ եղեւ մի անձն կատարեալ եւ մի դէմ։
       Հակառակն ասէ։ Ապա ընդէ՞ր ո՛չ ասէք անձամբ միացեալ։
       Ուղղափառն ասէ։ Զի անձն առանց բնութեան՝ կոչումն միա՛յն է եւ ո՛չ էութիւն։
       Եւ դարձեալ՝ անձին միաւորութեան՝ բաժանումն հետեւի. եւ բնութիւն անբաժ միանայ։ Երրորդ՝ զի թէ միայն անձամբ միանայ եւ ո՛չ բնութեամբ, ապա Քրիստոս անձամբ եւ կոչմամբ միա՛յն է որդի Աստուծոյ եւ ո՛չ բնութեամբ։ Եւ չորրորդ՝ զի ամենայն իր բնութեամբ իւրով միանայ եւ ո՛չ արտաքոյ բնութեան. որպէս հուր ընդ երկաթ՝ եւ հոգի ընդ մարմին միաւորի։
       Հակառակն ասէ։ Թէ բնութեամբ միացան, ապա տարբերութիւնք բնութեանցն բարձան։
       Ուղղափառն ասէ։ Թէպէտ բնութեամբ միաւորին՝ տարբերութիւնն ո՛չ բառնի. զի տարբերութեանցն մնալ՝ խափանումն ո՛չ առնէ միաւորութեանն. որպէս հոգւոյ եւ մարմնոյ. ոսկւոյ եւ հրոյ, եւ ծանի՛ր՝ զի կրկին է տարբերութիւն. բաղկացական եւ բաժանական։ Բաղկացական տարբերութիւն է՝ ուստի տեսակքն գոյանան. որպէս բանականն եւ մահկանացուն՝ զբն ութիւն մարդոյն կատարեն։ Իսկ բաժանական է՝ որպէս բանականն եւ անբանն բաժանեն զմարդ եւ զձի։ Ա՛րդ՝ դուք որ բ բնութիւնս ասէք Քրիստոսի, զբաժանական տարբերութիւնս ասէք. եւ մեք մի խոստովանիմք զբաղկացականս միաւորութիւն։
       Հակառակն ասէ։ Ո՞րպէս ասէք մի կամք եւ մի գործ Ա ստուծոյ եւ մարդոյ։ Ուղղափառն ասէ։ Որպէս միաւորեալ ասեմք զբնութիւն մարդոյն ընդ էութեանն Աստուծոյ, այսպէս միաւորեալ եւ մի է կամք բանին մարդացելոյ։ Իսկ գործն՝ կամացն հետեւի։ Ապա ուրեմն մի՛ է ներգործութիւնն ի միոյ կամաց միոյն Քրիստոսի յառաջ եկեալ եւ գործեալ։
       Որպէս ասէ սուրբն Դիոնէսիոս եթէ. «Ո՛չ ըստ Աստուծոյ զԱստուածայինսն գործեալ. եւ ո՛չ ըստ մարդոյ զմարդկայինսն։ Այլ՝ այրացելոյ Աստուծոյ նո՛ր իմն զԱստուածայրական ներգործութիւնն ի մեզ կենցաղավարեալ»։ Նմանապէս եւ Աստուածաբանն ասէ ի ճառն երկրորդ առ Կլօդիանոս. «Ո՞ւր են այնոքիկ ուրացօղք որք յայտնապէս բաժանեն զՔրիստոսն յերկու կամս եւ յբ գործս։ Զքաղցն՝ զծարաւն՝ մարդո՛յն ասեն։ Իսկ զբարձրագոյնսն՝ աստուածութեանն վարկանեն եւ այլն»։
       Եւ դարձեալ՝ զորպիսութիւնն հարցեր մի գործոյն։ Ո՛չ ասեմք մի ներգործութիւն որպէս թէ չկայ բարձրագ ոյն եւ նուաստագոյն։ Այլ մի ասեմք զներգործութիւնսն վասն ի միութենէն ներգործելոյ. որպէս մի ձեռն կտրէ՛ եւ կարէ՛. գրէ՛ եւ ջնջէ՛։
       Ծանիր եւ զայս. զի՝ մի բնութիւն ասեմք Քրիստոսի՝ վասն կատարմանն եւ ո՛չ սկզբանն. եւ մի գործ ասեմք վասն սկզբանն եւ ո՛չ վասն կատարման գործոյն։ Իսկ զկամքն իմասցիս մի՝ վասն կամելոյն եւ վասն միաւորելոյն որ է սկիզբն եւ կատարումն։ Եւ այսպէս ասեմք մի բնութիւն եւ մի կամք եւ մի ներգործութիւն բանին մարմնացելոյ։
       Իսկ թէ ոք ընդ դիմանայ ասելով, որպէս հրացեալ սուրն կտրէ եւ այրէ՛, այսպէս եւ կրկին ներգո րծութիւնք են ի Քրիստոս։
       Ասեմք եթէ՝ մի եւ նոյն հրացեալ նիւթո՛յն է կտրելն եւ այրելն այսպէս մի եւ նոյն միաւորութեանն էր այսինքն մարդացեալ բանին բարձրագոյնքն եւ նըւաստականքն։ Նոյնպէս եւ զկիրսն եւ զզօրութիւնսն անբաժանաբա՛ր ասեք ի Քրիստոս։ Որպէս Կիրք է քաղցնուլ ն. եւ Ներգործութիւն զհազարսն կերակրել։ Կիրք՝ ծարաւն։ Եւ Ներգործութիւն՝ արբուցումն. որ ասէր. «Եթէ ոք ծարաւի իցէ՝ եկեսցէ առ իս եւ արբցէ»։ Կիրք՝ վաստակիլն ի ճանապարհին։
       Ներգործութիւն՝ հանգուցանելն զաշխատեալքս։ Կիրք՝ բեւեռիլն ի խաչին։ Ներգործութիւն՝ խաւար եցուցանելն զարեգակսն։
       Կիրք՝ արձակելն զհոգին։
       Ներգործութիւն՝ շարժելն զերկիր։
       Կիրք՝ թաղիլն։ Ներգործութիւն՝ աւերելն զդժոխս։
       Իսկ մի գոլ ներգործութիւնք եւ կիրք։ Որպէս քնարն՝ եւ որ շարժէ զքնարն՝ մի ներգործութիւն կատարեն եւ ո՛չ երկուս։ Եւ որպէս որ շարժէ զգրիչ ն՝ եւ գրիչն՝ մի ներգործութիւն կատարեն եւ ո՛չ երկուս։ Եւ որպէս ձայնն եւ բանն՝ մի ներգործութիւն կատարեն եւ ո՛չ երկուս։
       Եւ որպէս հոգին եւ մարմինն մի ներգործութիւն կատարեն եւ ո՛չ երկուս։
       Որպէս մի է ի հոգւոյ եւ ի մարմնոյ մարդն՝ եւ մի ներգործութիւն մարդոյն։
       Ա յսպէս եւ բանն Աստուած կատարէր մի ներգործութիւն մարմնով իւրով։ Զի միաւորութիւն բնութեանցն առանց փոփոխման եւ բաժանման է։
       Այսքան առ այս։